Omuz eklemi ellerimizi çeşitli pozisyonlarda kullanmamıza imkan veren geniş hareket alanına sahip bir eklemdir. Omuz eklemi geniş bir hareket aralığına sahip olmasına rağmen çok sabit bir eklem değildir. Bu da eklemi oluşturan anatomik yapıların herhangi birinde sorun olması, eklem fonksiyonlarının problemli olmasına yol açar. Karmaşık bir yapıya sahiptir.
SEBEPLER
Omuz kasları zayıf kan akımına sahip bölgeler içerir. Kan dolaşımı iyi olan dokular, kendilerini tamir etmede daha başarılı ve hızlıdırlar. Kan akımı zayıf bölgeler yaşlanmayla birlikte dejenere olmaya müsait bölgelerdir. Yaş ile artan hasar orta yaş üzeri nüfusta omuz yırtığının fazla olmasını açıklar. Sürekli bazı hareketlerin tekrarlanması hasarı hızlandırır. Baş üstü hareketleri sık yapan sporcularda oluşabilir. Fakat rutin olarak cam silmek, araba yıkamak, boya yapmak gibi omuz eklemini fazla kullandığımızda yırtık oluşabilir. Aşırı güç kullanma veya yüklenme zayıf omuz kaslarını yırtabilir. Düşen ağır bir nesneyi yakalamaya çalışmak, kollar açıkken ağır bir cismi kaldırmak da omuz yaralanmasına neden olabilir. Yine omuz üzerine düşmek bu kas grubunda yırtığa yol açabilir. Yırtığa neden olan yaralanmalar her zaman hastada ağrı oluşturmayabilir. Yapılan araştırmalar; hafif derece omuz yırtığı olan hastaların % 40’ının yırtık anını fark etmediğini ortaya koymuştur.
Tipik omuz yırtığı olan hasta grubu; orta yaş üzeri ve ara sıra omuz ağrısı problemi olan hastalardır. Bu hastalar ağır bir yük kaldırdıktan veya omuzlarını zorladıktan sonra kollarını kaldıramamak ve ağrı şikayeti ile başvururlar. Genç nüfusta da omuz yırtıkları gelişebilir. Aşırı kullanma veya sportif aktivite ile yaralanma en sık görülen nedenlerdir.
BELİRTİLER
Omuz yırtıkları etkilenen omuzda ağrı ve güçsüzlüğe neden olur. Çoğu hasta ağrı nedeniyle o taraf omuz üzerine yatamadıklarından şikayetçi olur.
Bazı vakalarda kısmi olarak yırtılır. Omuzda ağrı olabilir ancak yine de hareketleriniz yeterli olabilir. Yırtık ne kadar genişse omzunuzdaki güçsüzlük o kadar fazla olur.
Tam kat olarak yırtıldığı vakalarda hareketlerde sınırlılık ortaya çıkar. Kolunuzu tam olarak yukarı kaldırmak mümkün değildir.
Kısmi (Parsiyel) kas yırtığı nedir?
Kısmi kas yırtığı maksimum kasılma veya gerilme sonucunda oluşur. Kas kasıldığında ağrı, belirgin kanama ve şişlik (hematom) mevcuttur.
Tam kas yırtılması nedir?
Kas yırtılması birdenbire olur ve buna ilgili kas gruplarında şiddetli ağrı eşlik eder. Kas bütünlüğü bozulmuş, ileri derecede kanama, şişlik (hematom), ağrı, kuvvet ve hareket kaybı mevcuttur.
CERRAHİ DIŞI TEDAVİ
Ağrının ve inflamasyonun azaltılması tedavinin ilk amacıdır ve bunun için istirahat tavsiye edilmektedir. Rehabilitasyon için fizyoterapistiniz size bir program çizer. Soğuk ve sıcak uygulama ağrı ve inflamasyonun azaltılmasında yardımcıdır. Kolu baş üzerine kaldırma ve diğer omuz hareket aralığını arttırıcı egzersizler verilir. Daha sonra; omuz çevresi kasların kuvvetini arttırmak için güçlendirici egzersiz programına geçilir. Fizik tedavi süreci 6-8 hafta devam edebilir. Hastaların bir bölümü; bu süre sonrasında kollarını tam olarak kullanarak aktivitelerine dönebilirler. Cerrahi gerektirmeyen bir yırtığınız bile olsa uygulamanız gereken bir egzersiz programınız olacaktır. Postür ve omuz dizilimi için egzersizler verilecektir. Omuz gücünün arttırılması ve omuz çevresi diğer kaslar arası dengenin sağlanması çok önemlidir. Ayrıca omzunuzdaki problemlerin ilerlememesi için günlük aktivitelerinizde yapmanız gereken değişiklikler hakkında bilgi verilecektir.
Omuz bölgesi problemlerinde sıklıkla başvurduğumuz yöntemlerden birisi de bantlama (taping) yöntemidir. Omuz ve çevresine uygun gerginlik ve yönlerde yapıştırıldığında omuz çevresi kaslarını destekler, travmalara karşı korur ve omuz kaslarının güçlenmesini sağlar. Son yıllarda profesyonel voleybolcular bu yönteme sıklıkla başvurarak spor hayatlarının ömrünü uzatmaya başlamışlardır.
CERRAHİ SONRASI REHABİLİTASYON
Omuz cerrahisi sonrası rehabilitasyon yavaş bir süreçtir. Tedavi periyodu 2-3 ay sürebilir. Tam düzelme ise 6 ayı bulabilir. Omuzda erken dönemde hareketi sağlamak ve arttırmak önemlidir fakat iyileşmekte olan dokuları koruma açısından dengeli bir rehabilitasyon programı uygulamak gerekir. Cerrahi sonrası bir süre omuzu korumak için kol-gövde askısı takılır. Cerrahi sonrası erken dönemde ağrı ve şişliği azaltmak için soğuk uygulama ve elektrik stimulasyon kullanılabilir. Manuel tedavi yöntemleri rehabilitasyonun temelini oluşturur.
