Sıklıkla merak edilen “Fazla mesai yapmak zorunda mıyım?” sorusunun cevabı, acil ve zorunlu haller dışında kesin bir “Hayır”dır.
Yasal çerçeve, bu konuda işçiyi koruyan net kurallar içermektedir.
Genel Kural: Yazılı Onay Zorunluluğu
4857 sayılı İş Kanunu’nun 41. maddesi uyarınca, işvereninizin size fazla mesai yaptırabilmesi için mutlaka yazılı onay alması gerekir. Bu onay olmadan fazla mesai talep edilemez. Kanun, bu onayın ne zaman alınacağını da belirtmiştir:
İş sözleşmesi yapılırken
Her takvim yılının başında
İşverenin, aldığı bu yazılı onayı sizin özlük dosyanızda saklama yükümlülüğü bulunmaktadır.
Onay Vermediyseniz Ne Olur?
Eğer yıl başında veya işe girerken böyle bir onay vermediyseniz, fazla mesai yapma talebini reddetme hakkınız doğar. İş Kanunu’nun 42. ve 43. maddelerinde belirtilen (arıza, seferberlik gibi) zorunlu ve acil durumlar haricinde, onayınız olmadan sizi kimse fazla mesaiye zorlayamaz.
Onayınızı Geri Alabilir misiniz?
Evet. Daha önce fazla mesai için onay vermiş olsanız bile bu kararınızdan dönebilirsiniz. İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’nin 9. maddesi size bu hakkı tanır. Bu yönetmeliğe göre, verdiğiniz onayı 30 gün önceden işvereninize yazılı olarak bildirerek geri alabilirsiniz. Bu bildirimi yaptığınız tarihten 30 gün sonra, işvereniniz sizden artık fazla mesai talep edemez.