Belenalan Mahallesi gibi Ormana düğmeli evleri de, Antalya’nın İbradı ilçesi, Ormana Mahallesi’ni turistik cazibe merkezi, önemli turizm atraksiyonlarından birisi hâline getirmiştir. Osmanlı mimarisi özelliğini günümüze aktarmaktadır. Harç ve çimento kullanılmamıştır. Akseki, İbradı çevrelerindeki özgün yapılar “Düğmeli Ev” diye tanımlanmaktadır. Ormana Mahallesi’nin 200-300 yıllık Osmanlı mimari kültürü görülmeye değer turizm destinasyonlarındandır. 02.05.2025 günü bölge turundaydık. Tarih, kültür, doğa ve yaşamın iç içe haşır neşir olduğu muhteşem bir bölgedir.
Arapastı, “Anıt kestane ağacı” hikâyesi ilginçtir: Doğal yetişme ortamı bulan ağaç İbradı ilçesinde varlığını sürdürmektedir. Tarihi bir vakaya şahitlik etmektedir. “Arapastı”, efsanevi bir kestane ağacına lütfedilen isimdir. 1000–1100 yaşını aşmıştır. Yöre tarihinde 3 büyük yangın geçirmiştir. 20 Ağustos 1861 günü çıkan yangına neden “Zeynep” adlı kişi, Osmanlı arşiv belgelerinde ortaya çıkmıştır. Yangını çıkarmış olan cariye Abdullah kızı Zeynep, İbradılı, Tahtasakal Mustafa Efendi’nin konağını ateşe verir ve taşlığa çıkar, yazın sıcağında çıra emsali kupkuru ağaç çatıdan çatıya, rüzgârın hızıyla sıçrayan yangını seyreder.
Zeynep, yangınla ilgili: “Taşlıktan baktım, ağamın hanesi yandı ve ondan sonra civar konaklar da yanıyordu…” Söz konusu yangında, İbradı’da, 130’dan fazla konak yanmıştır. Yangından sonra Zeynep adlı cariyenin idamı ve bu hadiselerin bir daha vuku bulmaması için iktiza eden bir tembihname kaleme alınmış, bütün kazalara, vilayetlere dağıtılmıştır. Zeynep kaybolmuş mezarının yakınlarındaki bu ağaca asılıp; cesedi, 3 gün, bu ağaçta teşhir edildiği yazılıdır. Kestane ağacı bundan sonra halk arasında “Arapastı Kestanesi” olarak anılmaya başlanmıştır.
Altınbeşik Mağarası ise İbradı İlçesi’nin Ürünlü Mahallesi’nde yer almaktadır. Türkiye’nin en büyük, dünyanın üçüncü büyük yer altı gölüne sahiptir. İlk katın orta kısmında bulunan doğal köprü ve içinde bulundurduğu minerallerin sarı renginden adını almıştır. 1994’ten beri alan “Altınbeşik Millî Parkı” olarak anılmaktadır. 1966 yılında, Türkiye Speleoloji Derneği Onursal Başkanı, Dr. Temuçin Aygen tarafından kayda alınmış, içinde 20 kadar gölcük keşfedilmiştir. Rakım 450 metre kadardır. Seydişehir Gölü’nden beslendiği ve Manavgat Barajı’nı desteklediği sanılmaktadır.
Beyşehir Gölü’ne uzanan mağara 3 kattan oluşmaktadır. Keşif edilen uzunluğu 5500 metredir. Mağaraya 200 metre uzunluğundaki yer altı gölü üzerinden ulaşılmaktadır. Dikey travertenlerin uzunluğu 44 metredir. İkinci katına özel ekipmanlarla çıkılır. Bu bölümde de 130 metre uzunluğunda sığ göl vardır. Mağarada incelemeler devam etmektedir. Ürünlü Mahallesi’ne 4 km mesafede bulunan mağaraya üç farklı yoldan ulaşılmaktadır: Manavgat- Alanya, Kızılot’tan ayrılan Konya yolu; Manavgat Şelalesi’nden çıkan Avasun yolu, Tefekli’den Ürünlü’ye çıkar; Manavgat-Serik, Taşağıl ayrımı Konya yolundan da ulaşmak mümkündür. Görmeden ölünmemesi önemlidir.
Yörede her şey çok güzeldir. Önemli turizm destinasyonlarından birisidir. Düğmeli evler, Arapastı Kestane Ağacı, Altınbeşik Mağarası’nın özelliği ve güzelliği şahane bir gün geçirmek için en ideal yerlerdendir. Millî parka araç giriş ücreti ödenmekte, kişi başı ücretsiz kask verilmektedir. Mağara giriş botları hazırdır. Kişi başı ücretlidir. Botlar 14-15 kişi almaktadır. Botu kaptan kullanmaktadır.
Turizmin sorunları Altınbeşik Mağarası’nda da aynıdır. Mağaraya varırken konteyner, tuvaletler (WC) hemencecik kenardadır. Yeri isabetle düşünülmüştür. Araçlardan iner inmez göze çarpmaktadır. En tabii ihtiyaçtır. Yaklaşınca zincirli asma kilitlerin kilitli hâli üzmektedir. Tuvalet, en doğal ihtiyaç, en önemli medeniyet kültürüdür. Yurtiçi - yurtdışında rezil olmanın en kolay yolu değil midir? Giriş ücretlerini ödeyen ve sıkışan birisi tuvalet parasını ödeyemeyecek midir? Ücretsiz olsa, ne kaybedilir ki… Paraya verilen önemin minnacığı da insanlık ve temizliğe verilmesi iyi olmaz mı? Kültür ve Turizm ile Orman Bakanlığı, Millî Park Yetkilileri değerlendirmelidir. Ülkesel turist rehberliği sahibiyim. Altınbeşik’te altın yumurtlayan tavuk hor görülmemelidir.
