ALF ağız içerisinde sıklıkla yanak ve dudak mukozasında, dil üzerinde, yumuşak damakta, farenkste, diş eti üzerinde görülen solgun sarı-kırmızı hale ile çevrili oldukça ağrılı ülserleşmiş ortası beyaz lezyonlardır. Toplumda görülme...
ALF
ağız içerisinde sıklıkla yanak ve dudak mukozasında, dil üzerinde, yumuşak damakta, farenkste, diş eti üzerinde görülen solgun sarı-kırmızı hale ile çevrili oldukça ağrılı ülserleşmiş ortası beyaz lezyonlardır. Toplumda görülme sıklığı ise yüzde 20’yi geçer. Kadınlar erkeklere oranla bu yaralara daha yatkındır. Çıktıkları dönemde hastaların yaşam kalitesini son derece bozan aftlar, birçok nedenden ortaya çıkabildiği gibi kimi zaman da hiç nedensiz yere ortaya çıkarlar.
Aft
ı
n ç
ı
kmas
ı
na neler neden olabilir?
* Stres
Günümüzde migren, yüksek tansiyon ve gastrit gibi birçok hastalığın nedenleri arasında kabul edilen stres, aft oluşmasının da en önemli nedenlerinden birisidir. Ayrıca hanımlarda adet dönemi öncesindeki gerginlik de aft oluşumunu hızlandıran faktörlerdendir.
* Besinler
Turunçgiller, sirke, turşu, patates cipsi, tuzlu ve baharatlı çerezler gibi ağız mukozasını irrite edebilen yiyecekler aft oluşumunu hızlandıran önemli faktörler arasında sayılmaktadır.
* Sistemik hastal
ı
klar
Özellikle Behçet Hastalığı ve AIDS gibi bazı bağışıklık sistemini ilgilendiren hastalıklarla birlikte tekrarlayıcı aftlar görülebilmektedir.
* A
ğı
z içi travmalar
Yanak, dil, dudak ısırma, sert yiyeceklerin tahrişi, fazlaca sert diş fırçalama ve iyi adapte olmayan protezlerin neden olduğu vuruklar aft için uygun zeminin oluşmasına yardımcı olurlar.
* Di
ş
macunu
Diş macunlarının temizleme özelliğini artırmak için köpük yapıcı olarak yapılarına katılan "sodyum lauryl sulhate" (SLS) mukoza hücrelerinin yıkımını artıran tahriş edici bir kimyasaldır. SLS bu özelliği ile aft oluşumu üzerine direkt etkili olan bir maddedir.
*Vitamin eksikli
ğ
i
B12 ve demir eksikliğinin de afta neden olabilmektedir.
* Sigara ve tütün çi
ğ
neme de afta nedenleri aras
ı
ndad
ı
r.
Aft nasıl tedavi edilir
?
Aftlar herhangi bir tedavi uygulanmasa da genellikle 7-10 gün sonra kendiliğinden iyileşmektedir.
Aft tedavisinde kullanılan yöntemler yaraların nedenine bağlı olarak farklılıklar gösterebilir. Ayrıca kullandığınız ağız bakım ürünleri değiştirmeniz ve tükettiğiniz gıdalarda değişiklik yapmanız gerekebilir.
Aft sorunu ile karşı karşıya olanların aşağıda sıralanan işlemlerden birini yada birkaçını uyguladıklarında daha rahat bir dönem geçirmeleri mümkündür:
Sıcak, asidik ve tahriş edici gıdalardan kaçınılmadır.
Aftın başlangıç safhasında bölgeye bir topikal steroid "%0.1 lik triamcinalone" uygulanması ya da steroidli bir gargara "betamethasone syrup" ile gargara yapmak aftın fazla büyümesini engeller ve ağrıyı azaltır.
"Chlorhexadine" gargaralar da ağrıyı azaltabilir.
Ne zaman doktora gidilmeli
?
Öncelikle küçük de olsa tekrarlayan aft için mutlaka doktora başvurmanız gerekir. Çünkü normalde aftlar sık sık tekrar eden yaralar değildir. Doktor tanısı ve tedavisi gerektiren durumları şöyle sıralayabiliriz:
- Aftın neden olduğu ağrı şiddetleniyorsa ve kontrol edemiyorsanız,
- Aft, ishalle birlikte görülüyorsa (sistemik bir rahatsızlığınız olabilir),
- Yaralar ağız içi dışında başka bölgelerde, özellikle genital bölgede görülüyorsa,
- 3 haftadan uzun süren aftlar için doktora gitmelisiniz.
