Kadınlar için hayatın doğal bir dönemi olan menopoz, yalnızca regl döngüsünün sona ermesi değil; aynı zamanda vücuttaki hormonal dengelerin değişmesiyle birlikte birçok fizyolojik süreci de etkileyen önemli bir geçiştir. Bu sürecin en önemli etkilerinden biri ise kemik sağlığı üzerindedir.
Menopoz Nedir, Ne Zaman Başlar?
Menopoz, kadınlarda yumurtalık fonksiyonlarının azalmasıyla birlikte adet döngüsünün kalıcı olarak sona ermesidir. Genellikle 45-55 yaş arasında görülür. Bu dönemde östrojen hormonu ciddi oranda azalır. Oysa östrojen, sadece üreme sağlığıyla değil, kemiklerin güçlenmesiyle de yakından ilişkilidir.
Östrojen Azalınca Ne Olur?
Östrojen hormonu, kemiklerin yıkımını engelleyen bir koruyucudur. Menopozla birlikte bu hormonun azalması, kemik dokusunun zayıflamasına ve kalsiyum kaybının hızlanmasına yol açar. Bunun sonucunda, kemik yoğunluğu azalır ve osteoporoz (kemik erimesi) riski artar.
Yapılan çalışmalarda menopoz sonrası ilk 5-10 yılda kadınların kemik kütlesinin %10 ila %20’sini kaybedebildiği gösterilmiştir. Bu da özellikle omurga, kalça ve el bileklerinde kırık riskinin artmasına neden olur.
Kimler Daha Fazla Risk Altında?
• Ailesinde osteoporoz öyküsü olanlar
• Zayıf veya düşük kilolu kadınlar
• Yetersiz kalsiyum ve D vitamini alımı olanlar
• Sigara ve alkol kullananlar
• Hareketsiz yaşam sürenler
• Uzun süreli kortizon kullanımı yapanlar
Bu faktörler kemik kaybını hızlandırabilir ve menopoz sonrası dönemde daha ciddi sonuçlar doğurabilir.
Beslenme ve Yaşam Tarzı ile Korunmak Mümkün
Menopozla birlikte kemik sağlığını korumanın en etkili yollarından biri doğru beslenme ve aktif yaşam tarzıdır. İşte temel öneriler:
Kalsiyumdan Zengin Besinleri Artırın:
• Süt, yoğurt, kefir, peynir
• Koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı)
• Badem, susam, çörek otu
D Vitamini Olmazsa Olmaz:
Güneş ışığı en iyi kaynaktır. Ancak yeterli alınmadığında hekime danışarak takviye gerekebilir.
Magnezyum ve K2 Vitamini:
Kemik yapımı için gerekli bu iki mikrobesin, ceviz, kabak çekirdeği, yeşil sebzeler ve fermente ürünlerle alınabilir.
Egzersiz ve Hareket:
Ağırlık taşıyan egzersizler (yürüyüş, dans, hafif direnç çalışmaları) kemiklerin güçlenmesini sağlar.
Sigara ve Alkolden Kaçının:
Bu iki alışkanlık, kemik yıkımını hızlandıran en önemli dış faktörlerdir.
Menopoz Takibi ve Kemik Ölçümü Neden Önemli?
Menopoz sürecindeki her kadının düzenli doktor kontrolü yaptırması gerekir. Özellikle DEXA (kemik yoğunluğu ölçümü) ile kemik sağlığının takibi, osteoporoz gelişimini erkenden saptamak için kritik önemdedir. Gerektiğinde doktor kontrolünde ilaç tedavileri ya da destek ürünler başlanabilir. Menopoz, doğal ama yönetilmesi gereken bir dönemdir. Doğru beslenme, düzenli egzersiz ve medikal takip sayesinde kadınlar bu süreci daha sağlıklı, güçlü kemiklerle atlatabilir. Unutulmamalıdır ki, osteoporozun farkına varıldığında çoğu zaman iş işten geçmiş olabilir. Bu yüzden koruyucu adımlar menopoz öncesinden itibaren atılmalıdır.
