Fiziksel yaralanma çok çeşitli koşullarda meydana gelebilir. Gerek spor salonlarında, gerek saha turnuvalarında hızlı hareket, ekipman kullanımı ve oyuncular arasındaki temas nedeniyle spor yaparken yaralanma riski daha yüksektir. Spor yaralanması rehabilitasyonu, fizyoterapinin kapsadığı önemli bir alandır. En sık karşılaştığımız omuz spor sakatlıklarının bazılarını inceleyeceğiz.
Biceps (pazı) kas yırtığı nedir?
Biceps yırtığı, üst kolun ön kısmındaki kas grubundaki liflerin hasar görmesidir. Biceps kasının çekilmesi veya yırtılması olarak da bilinir. Bir biceps kasının kuvvetli bir şekilde kasılmasından kaynaklanır. Kas zorla kasılır ve bu nedenle dirseğin bükülmesini içeren faaliyetlerde yırtılmaya karşı savunmasızdır. Bu, halter kaldırırken, çekerken veya kaldırırken bir bükülme hareketi içerir.
Belirtileri nelerdir?
Kas yırtıldığında hissedilen ani his, üst kolun ön tarafında ağrıdır. Bu acıya genellikle bir yırtılma hissi eşlik eder. Küçük yırtıklar ile aktivitelere veya spora minimum kısıtlama ile devam edebilirsiniz. Ancak egzersiz sonrasında yaralanan kas çevresinde kanama ve şişlik meydana geldiği için ağrı ve gerginlik giderek artabilir. Daha ciddi yaralanmalarda, ani yoğun ağrı, halsizlik ve kas spazmı genellikle aktivitenize veya sporunuza devam edemeyeceğiniz anlamına gelir. Diğer semptomlar; azalmış hareket aralığı, şişlik, inflamasyon ve spazm olabilir.
Rotator Manşet Yırtılması
Rotator manşet, omuzda dört küçük kas grubunu ifade eder. Omuz eklemini destekler ve hareket ettirirler. Bir rotator manşet yırtığı, bu kaslardan bir veya daha fazlasındaki yırtık anlamına gelir. Bir rotator manşet kası, zorla kasıldığında veya aşırı gerildiğinde yırtılabilir. Bu kasın yırtılması genellikle omuzda ani keskin bir ağrı veya seğirme olarak hissedilir. Küçük ağrılar ile, minimum engellenerek katılmaya devam edebilirsiniz. Bununla birlikte, kas soğudukça, yaralı kasın etrafında kanama ve şişlik meydana geldiğinden ağrı genellikle kademeli olarak kötüleşir. Şiddetli yırtıklarda, ağrı o kadar önemli olabilir ki, spora katılmaya devam edemezsiniz. Diğer semptomlar, azaltılmış hareket aralığı, sertlik, zayıflıktır.
Uzun vadeli etkileri olabilir mi?
Bazı rotator manşet yırtıkları daha uzun vadeli etkilere neden olabilir. Bu genellikle yırtığın şiddetine bağlıdır. Bir rotator manşet kası tamamen yırtıldığında, kası onarmak için ameliyat gerekir. Cerrahi onarım gerektiren rotator manşet yırtığının iyileşmesi genellikle daha uzun sürer. Küçük yırtıklarda, yırtık korunmazsa iyileşme süresi uzayabilir. Bu, normal aktiviteye dönüşte yeniden yaralanmaya eğilimli olan zayıf bir rotator manşet kasıyla sonuçlanabilir. Bu zayıflamış kas, sizi rotator manşet tendinopatisi gibi diğer omuz yaralanmalarına da yatkın hale getirebilir.
Omuzda sıkışma (impingement) sendromu
Sıkışma sendromu, omuzdaki kasların tendonlarının subakromial boşluk adı verilen dar bir geçitten geçerken hasar görmesi ve şişmesidir. Sıkışma, omzun aşırı kullanımından, özellikle spor salonunda veya işte tekrarlayan baş üstü aktivitelerden ve kaldırmadan kaynaklanabilir. Omuz sıkışması, omuzdaki kas dengesizliğinden de kaynaklanabilir. Fizyoterapi, omuz sıkışmasını tedavi etmenin mükemmel bir yoludur.
Belirtileri nelerdir?
Sıkışmanın ilk belirtileri hafiftir. Bu nedenle, birçok kişi hemen tedaviye başvurmaz. Semptomlar zamanla kademeli olarak kötüleşir. İlerlemiş vakalarda, sıkışma donmuş bir omuza kadar ilerleyebilir.
Yırtığım varsa ne yapmalıyım?
İlk 24-48 saat, kas yırtılmasının tedavisinde önemlidir. Şişlik, normal iyileşme sürecinin bir parçasıdır ancak aşırı şişlik iyileşmeyi uzatabilir ve daha fazla doku hasarına neden olabilir. Yaralı bölgeye kan akışını azaltarak şişlik miktarını kontrol altına almak için dinlendirme, buz, kompresyon ve yükseltme yapılmalıdır.
