Kabızlık veya dışkı tutamama çocuklarda sık görülen sorunlardandır. Kabızlığa neden olan birçok durum olup, bunların ancak çok küçük bir kısmını ciddi bağırsak hastalıkları oluşturur. Kabızlığa en sık neden olan durumlar arasında...
Kabızlık veya dışkı tutamama çocuklarda sık görülen sorunlardandır. Kabızlığa neden olan birçok durum olup, bunların ancak çok küçük bir kısmını ciddi bağırsak hastalıkları oluşturur.
Kabızlığa en sık neden olan durumlar arasında yanlış ve uygunsuz beslenme, inek sütü alerjisi, erken ve yanlış tuvalet eğitimi gelir. Bazen de altta yatan bir sebebe bağlı ortaya çıkabilmektedir. Günlük süt miktarının fazla olması, posasız gıdaların fazlaca alınmış olması, sıvı gibi bazen de hipotiroidi, çölyak hastalığı (buğday unundaki gluten isimli bir proteine karşı alerji), kistik fibrozis (ter bezlerinin ve dış salgı bezlerinin hastalığı), şeker hastalığı, kalsiyum yüksekliği, potasyum azlığı gibi metabolik sebepler olarak karşımıza çıkabilir. Kimi zamanda ender görülen sinir sistemi hastalıkları sonucu gelişebilir.
Kabızlık çoğu kez herhangi bir altta yatan bir sebebe bağlı olmadan görülebilmektedir. Ailesel yatkınlık vakaların yarısına yakınında bulunmaktadır. Kabızlık en sık 2 yaş civarında tuvalet terbiyesi verilirken karşımıza çıkar. Anne sütünden süt bazlı mamalara geçiş sırasında da kabızlık görülebilir.
Ayrıca ilaç kullanımı, antiasit ilaç alımı, havale ilacı kullanımı (fenobarbital), tansiyon ilaçları da kabızlık yapabilir
Yine hastanın makat bölgesinin muayenesi de önemlidir. Makat bölgesinde çatlak olması, makatın yerleşim yeri, kalın bağırsağın sinirsel uyarı eksikliği gibi sebepleri ayırt etmemize yardımcı olabilir.
•Beraberinde büyüme gelişme geriliği olması,
•Makatın gevşek olması, makatın muayenede boş bulunması,
•Bacakların kuvvetinde azlık veya refleks azlığı,
•Omurga muayenesinde alt kısımlarında kıllanma çukurluk, omurga kavsinde bozukluklar,
•Karında şişlik olması altta kabızlığa neden olan ciddi bir hastalık olabileceğini işaret edebilir.
HANGİ DURUMLARA KABIZLIK DENİR?
•Son 2 ay içerisinde haftada üç veya daha az sayıda dışkı yapma.
•Haftada 1 veya daha fazla dışkı kaçırma.
•Tuvaleti tıkayacak şekilde kalın dışkı yapma.
•Ağrılı dışkılama, dışkı tutma davranışı.
•Karında muayene sırasında dışkıların ele gelişine kabızlık denir.
KABIZLIK HANGİ SORUNLARA NEDEN OLUR?
İstemsiz dışkı kaçırma en sık görülen durumdur. Kabızlık sorunu yaşayan çocuklar sıklıkla ilk şikayet olarak karın ağrısından yakınırlar ve sıklıkla kabızlık sorgulanmaz ise doktor yanılgıya düşebilir. İdrar kaçırmada sık görülen bir bulgu olup, kabız çocukların üçte birinde idrar yolu enfeksiyonu görülür. Ayrıca kaçırılan dışkıya bağlı kötü koku çocukların toplum tarafından dışlanmasına ve psikolojik sorunlara neden olabilir.
KABIZLIK TEDAVİSİNDE YAPILMASI GEREKENLER
Tedaviye başlamadan önce aileye baştan tedavinin uzun süreceği sabırlı olmak gerektiği açık bir dille anlatılmalıdır.
Aileye ve çocuğa tuvalet eğitimi anlatılmalı ve eğitimin en az 6-12 ay süreceği belirtilmelidir. Tuvalet eğitiminin sabah kahvaltısı sonrası yerine getirilmesi gerektiği ve erişkin insanların da bu şekilde yaptığı çocuğa uygun bir dille anlatılmalıdır. Büyük çocuklar her gün aynı saatlerde dışkı yapmaya tuvalete gitmeye alıştırılmalıdır.
DİYET
•Diyet tedavisine boşaltıcı lavmanlar uygulandıktan sonra başlanmalıdır.
•Aile uygulama sırasında günlük tutmalıdır.
•Diyet posa içermeli ve diyetteki posa miktarı yavaş yavaş artırılmalıdır.
•Süt ve süt ürünlerinin miktarı diyette azaltılmalıdır.
•Bazı mamalar (soya içeren mamalar ve anne sütüne yakın içerikli mamalar) çocuğun yaşına göre denenebilir.
POSALI GIDALAR
SEBZELER: Kereviz, enginar, bezelye, Brüksel lahanası, karnabahar, taze fasulye, ıspanak, pırasa, domates ve salatalık, marul ve havuç verilebilir.
KURU BAKLİYATLAR: Kuru fasulye, mercimek (yeşil ve kırmızı).
MEYVELER: Elma (mümkünse kabuklu), incir, portakal, üzüm, çilek, muz (olgun olmak kaydıyla), armut, kayısı seçilecek meyvelerdendir.
KURUTULMUŞ MEYVELER: Kuru üzüm, incir kurusu, kuru kayısı, kuru erik, hurma posa içeriği yüksek besinlerdir.
MEYVE SULARI: Taze sıkılmış portakal suyu, elma suyu, üzüm suyu fayda sağlayabilir.
*Patlamış mısır, fıstık, patates kabuğuyla fırında pişirilirse, kepekli ekmek verilebilir
Bal yerine pekmez özendirilmelidir.
•Su alımı artırılmalıdır
•Fast-food türü beslenmeden uzak durulmalı, ev yemekleri özendirilmelidir.
İLAÇ: Boşaltıcı lavmanlar sert dışkının çıkarılması için gerekli olabilir. Beraberinde reflü hastalığı olup olmadığı araştırılmalıdır. Laksatifler (dışkı yumuşatıcılar) doktorunuzun tavsiye ettiği şekilde kullanılabilir.
Tedavinin amacı ağrısız günde bir iki kez dışkı yapılmasının sağlanmasıdır.
