1 Temmuz 2019 itibariyle Muhtasar beyanname ile SGK bildirgelerinin birleştirilmesine ilişkin sonuçlar ortaya çıkmaya başladı. Son beş yıl içerisinde iş yeri değiştiren ve/veya birden çok işyerinde çalışan kişiler vergi denetim kurulundan...
1 Temmuz 2019
itibariyle Muhtasar beyanname ile SGK bildirgelerinin birleştirilmesine ilişkin sonuçlar ortaya çıkmaya başladı. Son beş yıl içerisinde iş yeri değiştiren ve/veya birden çok işyerinde çalışan kişiler vergi denetim kurulundan gönderilen yazılarla beyanname vermeye davet ediliyor.
Bu çalışmanın kaynağı ise Hazine ve Maliye Bakanlığının SGK’dan aldığı işçi ve işyeri dataları.
Yazılara genel olarak bakıldığında iş değişikliği yapan ve SGK bildirgelerinde yer alan ücret bilgilerine göre gelir vergisi beyannamesi vermesi gereken kişilere yazı gönderildiği görülüyor.
Bu noktada iki unsur devreye giriyor. Gelir Vergisi Yıllık Dilimleri ve Ücretlinin Beyanname Zarureti…
Gelir Vergisi Yıllık Dilimi nedir?
Vergi dilimi, çalışanlar tarafından elde edinilen ücret üzerinden alınan gelir vergisi oranını belirleyen ve elde edinilen gelir toplamının yüzde kaç üzerinden vergiye tabi tutulacağını gösteren artan oranlı vergi tarifeleridir.
Gelir Vergisi Dilimleri Tarifesi
-
Ücretliler için uygulanacak 2019 yılı Gelir Vergisi Tarifesi
18.000 TL
'ye kadar
% 15
40.000 TL
'nin
18.000 TL
'si için
2.700 TL
,
fazlası
% 20
148.000 TL
'nin
40.000 TL
'si için
7.100 TL
, fazlası
% 27
148.000 TL
'den fazlasının
148.000 TL
'si için
36.260 TL
, fazlası
% 35
-
Ücret Dışındaki Gelirler İçin Uygulanacak 2019 Yılı Gelir Vergisi Tarifesi
18.000 TL
'ye kadar
% 15
40.000 TL
'nin
18.000 TL
'si için
2.700 TL
,
fazlası
% 20
98.000 TL
'nin
40.000 TL
'si için
7.100 TL
, fazlası
% 27
98.000 TL
'den fazlasının
98.000 TL
'si için
22.760 TL
, fazlası
% 35
Vergi
dilimini belirleyen tutar kümülatif vergi matrahıdır. Ücrete tabi çalışanların aylık tutarda elde ettikleri
brüt ücret
üzerinden hesaplanan SGK işçi payının ve işsizlik sigortası işçi payı çıkarılması sonrası ortaya çıkan vergi matrahının aylar itibariyle artışını gösteren ve gelir vergisi matrahına esas gelirler toplamını ifade tutar ise kümülatif vergi matrahı olarak ele alınır ve buna göre hesaplama yapılır.
Ücretlinin Beyanname Zarureti
İş değişikliğinde en çok sorulan sorulardan biri çalışanın eski işyerindeki kümülatif vergi matrahının dikkate alınıp alınmayacağı. Konuya ilişkin birçok duyuru var ve bu duyurularda yeni
işverenin kümülatif vergi matrahını dikkate almasına gerek olmadığına
, personel o yıl içinde ilk defa çalışıyor gibi tarifenin sıfırdan uygulanacağı ifade ediliyor. Açıkçası personel de bir önceki işvereninden aldığı ücreti yeni işverene söylemek istemiyor.
Aslında beyanname vermesi gereken kişiler için de sınırlı da olsa bir avantaj söz konusu. Bu kişilere sağlanan avantaj ise zamanlama ile sınırlı halde.
Bir örnek üzerinden açıklamak gerekirse,
maaşı 5000 TL ve eski işyerinde kümülatif gelir vergisi matrahına göre gelir vergisi oranı %35 olan kişinin eski kümülatif vergi matrahı dikkate alındığında ödenmesi gereken vergi 1750 TL ve eline geçecek tutar 3250 TL olur. (Hesaplamalar kabaca yapılmaktadır)
Tarife sıfırdan başlatıldığında ise gelir vergi oranı %15 olacağından kesilecek gelir vergisi 750 TL ve personelin eline geçecek tutar 4250 TL olur.
Gelir İdaresinin istediği tutar tam olarak personelin cebine vergi nedeniyle fazladan giren 1000 TL. Bu noktada ücretlinin bu tutarı takip eden yılın Mart ayında verdiği beyannamede beyan etmesi ve vergiyi ödemesi gerekiyor.
Buradaki avantaj da verginin geç ödenmesi suretiyle yaratılan alternatif faiz gelirinden başka bir şey değil. Çünkü kümülatif vergi matrahı dikkate alınarak devam edilseydi ücretli bu tutarı ilk günden ödenmiş olacaktı.
Bir örnek de iki işte çalışan birisi için verelim.
Ücretlinin çalıştığı işyerlerinden bir tanesine İŞYERİ-1 diğerine İŞYERİ-2 diyelim. İŞYERİ-1’DEN alınan maaş 2500 TL, İŞYERİ-2’den alınan maaş 3000 TL olsun.
Sadece, İŞYERİ-1’in bordroları dikkate alındığında kişi, alt sınırı 18000 TL olan ikinci vergi dilimine 8. ay bordrosunda tabi kalacak.
Sadece, İŞYERİ-2’nin bordroları dikkate alındığında kişi, alt sınırı 18000 TL olan ikinci vergi dilimine 7. ay bordrosunda tabi kalacak.
Ancak ikisi birden dikkate alındığında, ücretlinin, toplam maaşı 5500 TL olmaktadır ki alt sınırı 18000 TL olan ikinci vergi dilimi 4. ayda devreye girecektir. (Hesaplamalar kabaca yapılmaktadır.)
Özetle, artık ücretli “iş değiştirdim” ya da “maaş bordromda vergim ödendi” yanılgısına kapılmadan vergisinin doğru olup olmadığına bakmak zorunda. Eninde sonunda kendisinden tahsil edilecek. Bu noktada uzman kişilerden alınacak bilgi ve destek büyük önem arz etmekte.
Tabi ki, uygulamada birçok sorunla karşı karşıya kalınacak. Özellikle gelirlerinin bir kısmının ya da tamamının gelir vergisinden muaf olan çalışanlar için. Örneğin sivil havacılık alanında çalışanlar için. Tabi ki bu örnekleri artırmak mümkün ki özellikle uygulamada mahsuplaşmayı esas edinmiş vergi tahsilât sistemimizin uygulayıcılarının bu noktada bir çözüm üretmesi gerekliliği ortada.
BİR SORU-BİR CEVAP
SORU:
Ekim 1978 doğumluyum. 2 Haziran 1996’da SSK’lı olarak işe girdim. 6000 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olurum?
YANIT:
Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz bile, Ekim 2034’de 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
