1789 Fransız devriminden sonra Osmanlı'da durum: Gelişmelerden Osmanlı İmparatorluğu da uzak duramadı. Çünkü topraklarının yarısı doğu Avrupa'daydı. Özgürlük hareketleri buradaki halkları ayaklandırdı. Olaylar Anadolu ve doğuya...
1789
Fransız devriminden sonra Osmanlı'da durum:
Gelişmelerden Osmanlı İmparatorluğu da uzak duramadı.
Çünkü topraklarının yarısı doğu Avrupa'daydı.
Özgürlük hareketleri buradaki halkları ayaklandırdı.
Olaylar Anadolu ve doğuya doğru yayılmaya başladı.
Bunun üzerine bir takım tedbirlere başvuruldu.
Padişah 3. Selim 1807 tarihinde "Nizamı Cediti" çıkardı.Bu Anayasal anlamda bir takım yenilikleri içeriyordu.
Askeri, idari, ticari, sosyal ve siyasal değişiklikler yapıldı.
Bu demokrasi yolundaki ilk denemeydi ama başarılamadı.
Dinci bir isyan olan Kabakçı Mustafa olayı patladı.
Padişah 3. Selim tahttan indirilerek idam edildi.
Yenilikler toplum hayatına tam anlamıyla geçirilemedi.
****
İkinci demokrasi denemesi 1839 yılında olmuştur.
Padişah Abdülmecit "Tanzimat Fermanı'nı" çıkarmıştır.
Padişahın yetkileri kısıtlanarak yeni kanunlar ihdas edildi.
İnsan hakları ve hukuk öne çıkarılmaya çalışıldı.
Devam edilerek 1856'da "Islahat Fermanı" yayınlandı.
Bu ferman tebaya bir takım haklar sunmuştur.
Fakat bütün bunlar yetersizdir ve dağılmayı durduramamaktadır.
Ayaklanmalar ardı kesilmeksizin devam etmektedir.
Aynı zamanda savaşlar Osmanlıyı yorgun düşürmektedir.
Avrupa halkları bir biri ardına bağımsızlığını ilan ettiğinden,
Osmanlının toprak kaybının önüne geçilememiştir.
İçeride de huzursuzluk had safhaya ulaşmıştır.
Yapılan bütün değişiklikler günü kurtarmaya yöneliktir.
Gerçek anlamda demokrasi ve insan haklarından uzaktır.
Dini kurumlar etkinliğini korumaya devam etmektedir.
Kadılar mahkemelerde şeriat kanunlarını esas almaktadır.
Medeni haklarda yeni düzenlemere gidilememiştir.
Avrupa devletleri ve Rusya azınlık hakları istemektedir.
Bu konulardaki baskıları her geçen gün artmaktadır.
****
Bu sıralarda Avrupa devletleri endüstriyel alanda gelişmekte,
Yeni buluşlar ve fabrikalar açılmakta, üretim sanayileşmektedir.
Küçük zanaatkarların yerini seri üretimler almakta,
Köylülük yavaş yavaş şehirleşmeye doğru kaymakta,
Kalan köylüler ise sanayi ürünlerine ağırlık vermektedir.
Osmanlı İmparatorluğunda ise hala beden gücü ağırlıktadır.
Sanayi yok denecek kadar az ve yeni gelişmelere kapalıdır.
Dışarıdan alınan mallar dolayısı ile borç batağına saplanılmıştır.
Gelişmelere ayak uydurulamamış, çabalar yetersiz kalmıştır.
Osmanlı İmparatorluğu çöküşe doğru yol almaktadır.
- DEVAM EDECEK -
