Yaşlanma sonucunda insan vücudunun denge sisteminde değişiklikler olur. Denge, dik duruşu sağlayabilmek için duyusal uyarıların düzenlenmesi, algılanması ve hareketin planlanarak yapılmasıyla ilişkili karmaşık bir yapıdır. Gövdenin ve...
Yaşlanma sonucunda insan vücudunun denge sisteminde değişiklikler olur. Denge, dik duruşu sağlayabilmek için duyusal uyarıların düzenlenmesi, algılanması ve hareketin planlanarak yapılmasıyla ilişkili karmaşık bir yapıdır. Gövdenin ve destek yüzeyinin sabit olması durumunda statik dengeden, destek yüzeyinin veya gövdenin hareketli olması durumunda ise dinamik dengeden söz edilir. Doğru duruş en az kas aktivitesiyle sağlanabilen duruştur. Eklemlere binen yükün arttığı durumlarda yanlış duruş söz konusudur. Genel olarak yaşlılarda öne doğru eğim söz konusudur. Boy kısalmış, baş öne eğik, omuzlar düşük, sırt kamburlaşması artmış ve gövde hafif eğiktir. Yaşlanma sonucunda sinir iletim hızında azalma, sinir liflerinin sayısında ve sinir lifleri kılıfının kalınlığında azalma görülür.
Görme yeteneğinde, ilerleyen yaşla birlikte meydana gelen değişiklikler, düşme riskinin artmasına neden olur. Bu değişiklikler, denge ve dik duruşu sağlamada önemli olan çevre ve derinlik algısının bozulmasına yol açar. Dengeye katkıda bulunan bir diğer sistem de kas-iskelet sistemidir. Kas gücü yaşla anlamlı olarak azalır.
Yaşlı bireylerde yürüme bozuklukları da sık karşılaşılan problemlerden biridir. Yaşlanma ile birlikte yürümede değişiklikler meydana gelir. Yaşlılarda yürüme hızı azalır, adım uzunluğu kısalır ve adım genişliği artar. Yaşlılarda en sık karşılaşılan problemlerden biri düşmedir. Düşmeler yaşlılarda ölüme neden olan faktörlerin başında gelir.
TAİ-CHİ NEDİR?
Sağlığı Uzakdoğu’nun ya da Hindistan’ın gizemlerinde aramanın son zamanlarda çok popüler olduğu bu günlerde tam da onlardan biri olan Tai-chi karşımıza çıkar. Peki, kelime anlamı olarak “yaşam enerjisi” anlamına gelen Tai-chi nedir? Çin ve etrafındaki ülkelerde sabahın ilk saatlerinde bir takım hareketler yapan insanlar görmeniz mümkündür. Hatta Alanya plajlarında sabah erken saatlerde bile benzer hareketleri yapan kişiler görebilirsiniz. Dövüş sanatlarından esinlenen bu hareketlerin egzersize ve yaşam sanatına dönüştürülmüş hali olan Tai-chi, günümüzde batılı bilim adamlarının da dikkatini çekmektedir. Çeşitli çalışmalara konu olan Tai-chi’nin insan bedenine olan faydaları bilimsel makaleler ile kanıtlanmıştır. İnsana doğa ile uyumlu olma ve doğayı taklit etme felsefesini veren bu egzersiz sistemi; denge, uyum, dikkat, konsantrasyon, ahenk ve ölçü üzerine kurulmuştur. Hareketler oldukça yavaş, sakin ve nefes kontrollü olarak yapılır. Yaşlı bireyler için çok uygun hafif bir egzersiz türüdür. Kalp-damar sistemi, cilt, kemik, kas ve sinir sistemi üzerinde olumlu etkileri vardır. Egzersizler psikolojik, zihinsel ve ruhsal dinginlik verir. Beden farkındalığını artıran bu egzersizlerin amacı çeşitli kaynaklarda şöyle özetlenir: "Bütün maddeler belirli bir frekansla titreşirler. Bedenimiz de buna dahildir. Vücudumuzun herhangi bir bölümü bu titreşimin dışında kaldığında o bölgede blokajlar oluşur. Blokajlar evrensel enerjinin vücut içerisindeki akışına engel olduğundan, uzun vadede sağlıkta bozulmalar meydana gelir. Tai Chi'nin amacı, bu dolaşımı düzenli olarak sağlamaktır." Her ne kadar bu haftaki konumuzun başlığı yaşlı bireylerde güvenli egzersiz olsa da tai-chi çok geniş bir yaş aralığına hitap eder. Ancak yaşlı bireylerde güvenle yapılabilmektedir. Kronik kalp yetmezliğinde, hipertansiyonda, yüksek kolesterolde, kemik erimesinde hiçbir yan etki bildirilmemiştir. Egzersizlerin ilerleyen yaşlarda yaşanan en büyük sorunlardan biri olan düşme riskini azalttığı ve denge gelişimine katkısı olduğunu söyleyebiliriz.
EGZERSİZİ DURDURMAK İÇİN SEBEPLER
Aşağıda yazan belirtiler gözlemlendiğinde egzersiz hemen durdurmalıdır.
1- Düzensiz kalp atımı.
2- Baş dönmesi, baygınlık.
3- Egzersizle ciddileşen iskelet ve kas problemleri.
4- Kusma, bulantı veya değişik rahatsızlıklar.
5- Göğüs ağrısı ve kol, çene, diş veya kulağa yayılan ağrı.
6- Denge kaybı.
7- Aşırı yorgunluk.
8- Egzersizi takip eden 5. dakika da halen istirahat kalp atım sayısının 140'ın altına düşmemesi.
