Nakit kullanımının hızla düştüğü dönemde, restoran çalışanlarının önemli gelir kalemlerinden bahşişler dijital ödemelere taşınmaya hazırlanıyor. Türkiye Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD), kayıt dışılığı azaltmayı ve çalışan refahını artırmayı hedefleyen “Dijital Bahşiş Modeli” önerisini kamuoyuna duyurdu.
POS CİHAZLARINA “BAHŞİŞ” SEÇENEĞİ
Dünya Gazetesi’nin haberine göre TURYİD Başkanı Kaya Demirer’in açıkladığı model, kartla ödeme anında POS ekranında “bahşiş” seçeneği sunulmasını öngörüyor. Buna göre müşteri, hesabı öderken ekranda çıkacak seçenekler üzerinden tamamen kendi isteğine bağlı şekilde bahşiş tutarını belirleyebilecek.
SİSTEMİN ÇERÇEVESİ: AYRI HAVUZ, ŞEFFAF DAĞITIM, NET BİLGİLENDİRME
Planlanan yapının temel başlıkları şöyle sıralanıyor:
-
Bahşiş tutarlarının, işletmenin ana cirosundan ayrı bir havuzda takip edilmesi,
-
Dağıtımın adil yürütülmesi için işveren ve çalışanlardan oluşan “Ortak Kurullar” kurulması,
-
Bahşişin “gönüllülük” esasına dayandığının müşteriye açık biçimde beyan edilmesi.
“%10’LUK VERGİYİ İŞLETMELER ÖDEMEYE HAZIR”
Modelin önündeki en önemli başlıklardan biri vergilendirme olarak öne çıkıyor. Kaya Demirer, bahşiş gelirinin çalışanlar için kişisel gelir vergisine tabi olmaması gerektiğini vurgulayarak, “Çalışanlarımızın eline geçen tutarın net kalması için %10’luk bahşiş vergisini işletmeler olarak biz ödemeye hazırız. Hazine ve Gelir İdaresi’nin sistemi %10 stopajla desteklemesi, sektördeki 2 milyon emekçi için devrim niteliğinde bir ek gelir potansiyeli yaratacaktır” ifadelerini kullandı.
SERVİS ÜCRETİ İLE BAHŞİŞ AYRILACAK
TURYİD, yıllardır tartışma yaratan kavram karmaşasına da dikkat çekti. İşletmenin zorunlu olarak yansıttığı ve çalışanlara paylaştırılan “servis ücreti” ile müşterinin memnuniyetine bağlı “gönüllü bahşiş”in ayrı kalemler olarak izlenmesi hedefleniyor. Bu ayrımın müşteri memnuniyetini ve hukuki şeffaflığı güçlendireceği belirtiliyor.
2026’DA YASAL DÜZENLEME BEKLENTİSİ
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile yürütülen görüşmelerin ardından, uygulamanın 2026 yılı başında yasal zemine kavuşmasının öngörüldüğü aktarıldı. Sektör temsilcileri, modelin yalnızca restoranlarla sınırlı kalmayıp vale hizmetlerinden kuaförlere kadar hizmet sektörünün farklı alanlarına da örnek olabileceğini dile getiriyor.
ALANYA’DA DA YAKINDAN TAKİP EDİLİYOR
Turizm ve yeme-içme sektörünün yoğun olduğu Alanya’da da dijital bahşiş adımı yakından izleniyor. Kartla ödemenin yaygın olduğu işletmelerde “gönüllü bahşiş”in POS üzerinden şeffaf şekilde toplanması ve çalışanlara aktarılması, sektörün gündemindeki en sıcak başlıklardan biri olarak öne çıkıyor.