Ortadoğu Solunum Yetmezliği Sendromu (MiddleEast RespiratorySyndrome)viral solunum yolu hastalığıdır.MERS virüsü, Suudi Arabistan başta olmak üzere Ortadoğu ülkelerinin korkusu haline geldi.Ortadoğu'da ortaya çıkan gizemli MERS virüsünün...
Ortadoğu Solunum Yetmezliği Sendromu (MiddleEast RespiratorySyndrome)viral solunum yolu hastalığıdır.MERS virüsü, Suudi Arabistan başta olmak üzere Ortadoğu ülkelerinin korkusu haline geldi.Ortadoğu’da ortaya çıkan gizemli MERS virüsünün bölgede yayılmaya başlaması, hastalığın SARS'tan daha öldürücü olduğu düşüncesini güçlendiriyor.
MERS kaynağı nedir?
Virüsün nereden geldiği, bulaşma yolu, kuluçka dönemi ve bulaştırıcılık süresini kesin olarak bilinmiyor. Bununla birlikte, muhtemelen hayvansal kaynaklardan geldiği düşünülmektedir. MERS virüsü, insanlarda ek olarak Katar, Umman, Mısır ve Suudi Arabistan’da develerde bulunmuştur.
MERS hastalığı nasıl yayılır?
MERS , hastayla yakın temas içinde bulunanlara yayılır. Enfekte kişilerden hastane gibi sağlık tesislerinde diğer hastalara yayılma olasılığı bulunmaktadır. Hastalığın yayılması da epidemiyolojisi ile ilgilidir. Tüm bildirilen olgular ve Arap Yarımadası yakın ülkelere bağlantılıdır. Çoğu kişide Arap Yarımadası’nda yaşayan ya da hasta olmadan önce son Arap Yarımadası’na giden hastalardır.
MERS hastalığına bağlı semptomlar nelerdir?
MERS için kuluçka dönemi 2-14 gündür. MERS enfeksiyonuna sahip olduğu belirlenen kişilerde ağır akut solunum yolu hastalığı bulguları olabilir. Hastalarda ateş, öksürük, nefes darlığı ve bazı hastalarda ishal ve bulantı, kusma gibi gastrointestinalsemptomlar görülebilir.
MERS enfeksiyonuna sahip olduğu belirlenen hastaların bir kısmı hiç semptomsuzdur ya da çok hafif bulgularla (soğuk algınlığı benzeri) seyreder. MERS enfeksiyonu geçiren diğer bazı hastalarda ise ciddi komplikasyonlar (pnömoni ve böbrek yetmezliği) gözlenmiştir. Ancak MERS enfeksiyonu geçirenlerin yaklaşık yüzde 30’u ölümle sonuçlanmaktadır. Ancak ölen insanların çoğunda altta yatan bir sağlık sorunu saptanmıştır. Ayrıca, ölüm görülme riski yaşla doğru orantılıdır. Hastalığa bağlı ölüm hızı 50 yaş için yüzde 38 iken 60 yaş için 75’dir.
Hastalık kimlerde ağır seyreder?
Altta yatan ciddi hastalığı olanlar hastalanmada ve bulaşmada daha fazla rol oynar. Öncesinde ciddi hastalığı olanlar; bağışıklık sistemleri zayıflamış olan kişiler, diyabet, kanser ve kronik akciğer, kalp ve böbrek hastalığı olanlarda hastalık şiddetli geçirilebilir. 16-Ekim-2014 itibarıyla dünya genelinde 877 vaka saptanmış ve 317 ölüm bildirilmiştir.
MERS olası ve kesin vaka tanımı nasıl yapılır?
Akut ciddi solunum yetmezliği ve/veya akciğer infiltrasyonları olan ve vaka görülen ülkelere, son 14 gün içerisinde seyahat öyküsü bulunan ve/veya vaka görülen ülkelere seyahat öyküsü bulunan bir kişiyle seyahat dönüşünden sonraki 14 gün içerisinde yakın temasta bulunup, semptomları bu temastan sonraki 14 gün içerisinde gelişen kişiler olası vaka olarak tanımlanır. MERS kesin vaka tanımı: Olası vaka tanımına uyan olgulardan laboratuvar yöntemlerle MERS saptanan olgular.
Hastalığın laboratuvar belirtileri nelerdir?
Lökopeni, lenfopeni, Trombositopeni, ALT ve AST yükseklikleri, LDH yüksekliği, üre kreatinin yükseklikleri, DIC ve hemoliz bulguları görülür. Olguların nerdeyse hepsinde akciğer grafisinde minimalden büyük patolojiler vardır. Tanı için en uygun örnekler: Nazofaringeal ve orofaringealswab ya da nazofaringealaspirat, balgam, endotrakealaspirat, BAL gibi örneklerde rRT-PCR ve Nükleik asit sekanslama ile kesin tanı konulması önerilmektedir.
Hastalığın spesifik tedavi ya da aşısı var mıdır?
Hastalığın spesifik tedavisi yoktur. Lisanslı bir aşı mevcut değildir.
Nelere Dikkat Etmeli ve Hastalığın kontrolünde ne yapmalı?
MERS enfeksiyonu şüphesi taşıyan bir hasta ile karşılaştığında enfeksiyon kontrol önlemlerine uyulmalıdır. Bu hastalar izole edilmelidir. Bu hastalara bakım veren sağlık personeli de kişisel bariyer koruma önlemlerine uymalıdır.
Sabun ve su ile sık sık elleri yıkamak, su ve sabun olmadığı durumlarda el dezenfektanlarını kullanmak
Virüsün bulaşma yollarından olan ağız, burun ve gözlere temas etmekten kaçınmak
Hasta kişiler ile yakın temastan kaçınmak
Hastayken, hastalığı bulaştırmamak için mümkün olduğunca diğer insanlarla temas etmekten kaçınmak, aksırma ve öksürme esnasında burun ve ağzı kağıt mendille kapatmak
Suudi Arabistan ziyaretinden sonraki 14 gün içerisinde ateş ile birlikte alt solunum yolu hastalığı belirtileri (öksürük, nefes darlığı) olan vatandaşlarımız bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve başvurduğu hekime seyahatine dair bilgi vermelidir.
