Kahvaltının önemli bir öğündür. Araştırmalar toplumun yüzde 93'ünün kahvaltının en önemli öğün olduğu yönünde ortak bir fikir birliğinde olduğunu göstermektedir. Ancak anket değerlendirmeleri herkes kahvaltıyı önemserken sadece...
Kahvaltının önemli bir öğündür. Araştırmalar toplumun yüzde 93’ünün kahvaltının en önemli öğün olduğu yönünde ortak bir fikir birliğinde olduğunu göstermektedir. Ancak anket değerlendirmeleri herkes kahvaltıyı önemserken sadece yüzde 50’sinin düzenli olarak kahvaltı yaptığını belirtiyor. O zaman kahvaltının önemli bir öğün olduğunu sadece söylemek yerine düzenli kahvaltı yapmayanların uygulamada da başarılı olması için yarından itibaren düzenli kahvaltı yapmanızı tavsiye ediyorum. Amerikalı Beslenme Uzmanlarının kahvaltı analizi yaptığı araştırmalarda sağlıklı bir kahvaltı menüsünden başta kalsiyum, protein ve diyet lifi alındığını, bu besin öğelerinin de düzenli olarak kahvaltı öğününde alınmasının obezite ve şeker hastalığı riskini azalttığı bildirmektedir.
KAHVALTI ÖĞÜNÜNÜ KAÇIRANLAR KİMLER?
2001-2013 yılları arasında takip okul çağı çocuklarında 6-11 yaş grubundaki kız çocuklarının yüzde 13’ünün, erkeklerin ise yüzde 17’sinin düzenli kahvaltı yapmadığı görülmektedir. Ergen kız ve erkeklerin ortalama yüzde 30’unun her gün kahvaltıyı kaçırdığı ve 15 yaşındaki ergenlerin genelde kahvaltı yapmadığı belirlenmiştir. Çocuklarda kahvaltı yapmamanın en önemli nedeninin anne-babaların düzenli kahvaltı yapmaması, geç uyanarak okula geç kalma durumu gösterilirken, ergenlerin ise özellikle kızlarda kilo vermek ya da kilo almamak için olduğu bildirilmiştir. Toplumun genelinde kahvaltı yapmamanın temel 2 nedeni bulunmaktadır. İlki zaman yaratamamak, ikincisi ise yeterli bütçe ayıramamak olarak göze çarpmaktadır.
KAHVALTININ SAĞLIĞA ETKİLERİ
Birçok araştırma kahvaltı yapmamanın çocuk, ergenlik dönemi kız-erkek ve yetişkinlerde olumsuz sağlık sorunlarına neden olabileceğini göstermektedir. Kahvaltı yapmayanların günlük besin öğesi ihtiyaçlarını düzenli olarak karşılayamamaya bağlı olarak yorgunluk, dikkati toparlayamama, günlük çalışma veriminde azalma ve saçlarda dökülmenin daha sık gözlenmektedir. Kahvaltı yapanların yapmayanlara göre günlük besin tüketimlerinin analizleri yapıldığında; protein, kalsiyum, C vitamini, demir, çinko ve diyet lifi gibi önemli besin öğelerini daha fazla aldıkları saptanmıştır. Kilo problemi olan kişilerin kahvaltıyı atlayarak daha az öğün ve yemek yeme ile zayıflamaya çalışmaları dünyanın her yerinde ortak bir davranış olarak gözümüze çarpmaktadır. Ancak araştırmalar kilo problemi yaşayan gençlerde kahvaltı atlamanın zayıflamadan çok kilo almaya meyil gösterdiğini net bir şekilde göstermektedir. Çünkü kahvaltı atlayanlar gün içinde vücudun ihtiyacı olan kalori dengesinde bozukluk yaratarak metabolizmayı kalori açığını kapatmak yerine daha fazla yemeye yönlendirerek kilo aldırmaktadır. Düzenli kahvaltı yapmak demek her gün uyandıktan sonra ilk 1-2 saat içinde dengeli bir kahvaltı menüsü ile güne başlamak demektir. Louisiana State Üniversitesi bilim adamları; her gün kahvaltı yapan çocukların, haftada 2-3 kere kahvaltı yapanlara göre şişmanlıktan korunabildiklerini göstermiştir. Araştırmacılar çocukların düzenli olarak kahvaltıda tam tahıllardan oluşan ekmek veya kahvaltılık tahıl gevrekleri, taze meyve ve sebzeler, yumurta ve süt bulundurmasının vücutta yağ depolanmasını önlediği, okul matematik ve sosyal becerilerinde daha çok başarı sağladıklarını da belirtmektedir.
Son bilimsel bulgular; kahvaltı öğününü sık atlayanlarda insülin direncinin geliştiğini açıkça ortaya koymaktadır. 2013 yılında Tufts Üniversitesi Beslenme Bilimlerinde yapılan bir araştırmada erkelerde kahvaltıyı yapmayarak güne başlayanların şeker hastalığı oluşma riskinin yüzde 21 arttırdığını bulunmuştur. Amerika Ulusal Kilo Kontrol Merkezi raporu, besin öğelerinden zengin kahvaltı menüsünü düzenli yiyenlerin kilo vermelerinin daha kolay olduğunu, kilo korumada da çok daha başarılı olduklarını göstermiştir. Yine araştırmalar düzenli kahvaltı yapan her 10 kadından 8’inin bir yılda ortalama en az 15 kg verdiğini ve en az 5 yıl kilo korumada da başarılı olduğunu bildirmiştir.
EN SAĞLIKLI KAHVALTI SEÇİMLERİ NELERDİR?
Vücutta karaciğeri yenileyen, kan şekerini hızlı yükseltmeyen, doygunluk sağlayıcı ve yağ depolarının kolayca erimesini sağlayan kahvaltının bol taze domates ve yeşillikler, az yağlı süt, yumurta ve tam buğday ekmeğinden oluşmasının doğruluğunu birçok araştırma doğrulamaktadır. Diğer bir alternatif olarak da; taze meyve ile lezzetlendireceğiniz, az yağlı süt veya yoğurda liften zengin badem ve fındık eklenmiş yulaf veya şekersiz kahvaltılık gevrekleri yemenin sağlığı koruyucu olduğu bildirilmektedir. Bu iki tip kahvaltıda vücut için zararlı olan tuz, şeker ve doymuş yağları az alıp daha fazla kaliteli protein, kalsiyum ve diyet lifi almış olursunuz. Genelde kahvaltının kaç kaloriden oluşması gerektiği ile ilgili net bir bilgi bulunmamakla beraber klinik çalışmalar ortalama 400-500 kalorilik bir kahvaltı yemenin sağlığı koruyucu besin öğelerini de yeterli derecede alınma garantisinin olduğunu kanıtlamaktadır.
Sonuçta hem zayıflamanın sağlıklı yolu hem de kronik hastalıklardan kurtulmak için besleyici besinleri kahvaltıda düzenli olarak yemek olumlu bir beslenme davranışıdır. Bebekler ek besine başladıktan sonra oluşan kahvaltı öğününü, okul çağında, büyümenin hızlandığı dönemde, yetişkinliğe kadar yaşam boyu sağlıklı ve doyurucu yiyeceklerden oluşacak şekilde yapmalıdırlar.
