Son yıllarda sağlıklı yaşam trendlerini takip eden herkesin kulağına mutlaka çalınmıştır: “Yağ yemeyelim, yağ kilo yapar, yağ damar tıkar!” Özellikle 1980’lerden itibaren dünyada “yağsız beslenme” modası büyük bir hızla yayıldı. Market raflarında “düşük yağlı” ya da “yağsız” etiketli ürünler arttı. Ancak ilginçtir ki, aynı dönemlerde obezite ve diyabet de hızla yükselişe geçti. Peki bu çelişkinin sebebi neydi?
Yağ Gerçekten Düşman mı?
Hayır. Aslında yağlar vücudumuz için vazgeçilmez. Enerji kaynağıdır, hücre zarlarımızın yapı taşıdır, hormonlarımızın düzenlenmesine yardım eder. Ayrıca A, D, E, K vitaminlerinin emilimi için mutlaka yağa ihtiyacımız var. Üstelik “esansiyel yağ asitleri” dediğimiz omega-3 ve omega-6’yı vücudumuz üretemez, yani dışarıdan besinlerle almak zorundayız.
Kılavuzlar Ne Diyor?
Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Beslenme Kılavuzları diyor ki:
Günlük enerjimizin yaklaşık %30’unu yağlardan almalıyız.
Doymuş yağ (kırmızı et, tam yağlı süt ürünleri, tereyağı, hindistan cevizi yağı gibi) günlük enerjinin %10’unu geçmemeli.
Trans yağ (margarin, hazır hamur işleri, kızartmalık yağlar) ise mümkünse hiç tüketilmemeli.
Yani mesele yağ yemek değil, hangi yağı seçtiğimiz.
Yağsız Beslenmenin Riskleri
“Yağı tamamen hayatımdan çıkarayım, en sağlıklısı bu” düşüncesi sanıldığı kadar masum değil. Çünkü:
Yağda çözünen vitaminler eksik kalabilir.
Hormon dengesizliği ve yorgunluk görülebilir.
Tokluk hissi azalır, kişi daha çabuk acıkır.
En tehlikelisi: “Yağsız” diye satılan ürünlerin çoğunda yağın yerine bolca rafine şeker ve işlenmiş nişasta eklenir. Bu da kilo alımını kolaylaştırır, kan şekeri dengesini bozar.
Doğru Yağları Seçmek
Peki ne yapmalı?
Zeytinyağı, ceviz, badem, fındık, keten tohumu, avokado ve somon gibi doymamış yağlar günlük beslenmenin vazgeçilmezi olmalı.
Tereyağı ve kırmızı eti hayatınızdan tamamen çıkarmayın ama ölçülü tüketin.
Paketli ürün alırken sadece “yağsız” etiketine aldanmayın, mutlaka içerik kısmına bakın.
Son Söz
Unutmayın: Sağlıklı beslenme bir denge işidir. Ne yağı şeytanlaştırmak, ne de sınırsız tüketmek doğrudur. Asıl mesele, tabağınıza koyduğunuz yağın kalitesi ve miktarıdır.
Küçük not: Sofranıza biraz zeytinyağı eklemek sizi şişmanlatmaz, aksine sağlığınızı korur. “Yağsız” etiketli bir bisküviye güvenip paket paket yemek ise çok daha büyük bir risktir.