UNUTKANLIK
, kişilerin etkinliklerini kısıtlayan, beyindeki önemli işlevlerden olan bellek bozukluğu sonucunda ortaya çıkan bir problemdir. Özellikle ileri yaşlarda bunama rahatsızlığının ilk bulgusu arasında olacağından, ciddiye alınması gereken bir sorundur. Yaşlılık nedeniyle kişilerde ılımlı olarak değerlendirilebilen bir unutkanlık oluşabilir. Yaşla ilişkili olan bu unutkanlık ilerleme göstermediği sürece, herhangi bir hastalığa neden olmaz. Fakat hastaların sürekli olarak kontrol altında tutulması gerekir. Unutkanlık ilerleme gösterirse, ciddi bir rahatsızlığın işareti olabilir. Genç yaşta olan kişilerde yaşanan unutkanlık sorunları ise, psikolojik rahatsızlıkların sonucunda oluşmaktadır. Günlük yaşamda olan stresler, depresyon, huzursuzluk gibi etkenler beynin işlevlerinden olan dikkati toplama ve yöneltmeyi bozar ve unutkanlık sorunlarının yaşanmasına neden olabilir. Devamlı hale gelmiş olan unutkanlık tıbbi olarak dikkate alınmayı gerektirir.
Unutkanlık nedenleri;
• Yaşamdaki stresli koşullar unutkanlığa yol açabilir.
• Kişilerde depresyon hastalığının olması unutkanlık sebebi olabilir.
• Kişilerde olan dikkat dağınıklığı unutkanlığa yol açabilir.
• Uyku düzeninde olan düzensizlikler, az uyku uyumak unutkanlık yapabilir.
• Beslenme düzeninde az yemek, açlığın fazla olması durumlarında unutkanlık oluşabilir.
• Yapılması gereken işlerin fazlalığı, aynı anda birden fazla işle ilgilenmek, sürekli olarak koşuşturma içinde olmak unutkanlık nedeni olabilir.
• Bir olayı tekrar hatırlamak için gereken yolları bilmemek unutkanlığa sebep olabilir.
Unutkanlık ne zaman tehlikeli olur?
Unutkanlık sorununun hangi zamanlarda normal olarak kabul edileceği, hangi zamanda anormal olacağı önemli bir konudur. Bunun ciddi bir boyutta olması, kolaylıkla yapılacak işlerin unutkanlıkla beraber aksamasını gerektirir. Bu işler arasında sayabileceklerimiz;
• İyi bilinen bir adresin yerini bulamamak
• Yakınların, tanıdıkların isimlerini ya da yüzlerini unutmak
• Ezbere bilinen telefon numaralarını unutmak
• İnsanlar, mekanlar, tarih, zaman gibi konularda karışıklık yaşamak
• Aynı şeyleri sürekli olarak anlatmak
• Kişisel temizlik, beslenme, güvenlik gibi konularda unutkanlıktan kaynaklanan aksamaların olması
Unutkanlığı önlemek için;
• Devamlı aynı aktiviteleri yapma hafızanın zayıflamasına neden olur. Günlük işlerinizde rutin dışına çıkmamak hafızaya olumsuz etkiler yapar. Beyni zorlayacak farklı aktiviteler yapılmalıdır. Bulmaca çözme, değişik yollar kullanma, başka bir dil öğrenme gibi etkinliklerle hafızanın dinç tutulması sağlanmalıdır.
• Beslenme düzeni hafıza üzerinde direk olarak etki yapar. Hafızaya iyi gelen besinler tüketilmelidir.
• Hafızayı canlı tutmak için notlar tutulmalı, hatırlatıcılardan faydalanılmalıdır. Numara ezberleme, işleri akıldan yapmak gibi hafıza çalıştıran egzersizler yapılmalıdır. Bundan başka masa tenisi oynama, bisiklete binme gibi sportif faaliyetler hafızaya iyi gelir.
• Olmayan olayları olmuş gibi veya daha farklı şekilde hatırlamaya çalışmak, iyi bir beyin çalışmasıdır. Hayalinizde deniz kenarında olduğunuzu canlandırmanız, bisiklete binerken kendinizi hayal etmeniz, yeni bir evde olduğunuzu düşünmeniz hafıza için faydalı düşüncelerdir.