1. Ücretsiz İzin Kavramı ve Hukuki Dayanak
Türk İş Hukuku’nda ücretsiz izin, işçinin belirli bir süre işten ayrılarak herhangi bir ücret almaksızın izinli sayılmasını ifade eder. Ancak işverenin tek taraflı iradesiyle işçiyi ücretsiz izne çıkarma yetkisi yoktur. Bu uygulama ancak işçinin rızasıyla mümkündür.
2. İşverenin Ücretsiz İzin Uygulamasındaki Yükümlülükleri
İşveren, işçiyi ücretsiz izne çıkarmadan önce aşağıdaki yasal yükümlülüklere uymak zorundadır:
✅ Yazılı Bildirim Şartı – İşçiye ücretsiz izin kararı yazılı olarak bildirilmelidir.
✅ İşçinin Açık Rızası Alınmalıdır – İşçi, izne çıkarılmayı kabul etmezse işveren bunu zorla uygulayamaz.
✅ Belirli Süreli Olmalıdır – İşveren, süresiz ve belirsiz bir ücretsiz izin uygulayamaz.
? ÖNEMLİ: İşveren tarafından zorla ücretsiz izne çıkarılan işçi, haklı fesih yaparak kıdem tazminatını talep edebilir.
3. Ücretsiz İzin Sürecinde İşçinin Hakları
Ücretsiz izin süresince işçinin kıdem süresi işlemeyebilir ve bazı sosyal hakları askıya alınabilir. Ancak işçinin iş hukuku çerçevesinde sahip olduğu haklar şunlardır:
✔ İşçinin Rızası Olmadan Ücretsiz İzin Kararı Hukuka Aykırıdır,
✔ İşveren, işçiyi ücretsiz izne çıkardıktan sonra işe geri almama hakkına sahip değildir,
✔ Ücretsiz izin sürecinde işçinin kıdem tazminatı hakkı korunur.
Ancak ücretsiz izin dönemi, işçinin toplam kıdem süresine eklenmeyebilir. Yine de bu durum, işçinin tazminat hakkını ortadan kaldırmaz.
Bu itibarla, işverenlerimiz çalışanları ücretsiz izne çıkarmaları halinde, ücretsiz izne çıkarılma gerekçelerini makul ve geçerli bir nedene dayandırarak bu işlemi uygulamalarının gerekli olduğunu, çalışanların ise yasal haklarının neler olduğunu bilerek, bu konuda yapılacak uygulamalar sonucunda hangi hakları kaybedeceklerini veya hangi haklara sahip olduklarını bilerek hareket etmeleri halinde hem işveren hem de çalışanlar, bu uygulamalar sonucunda, haklarını tam anlamıyla koruyabileceklerini hatırlatmak isterim.