Türk Ocağı Alanya Şubesi'nin 23 Ocak 2024 günkü “Ocakbaşı” sohbetinin konuğu, Alanya
İlçe Nüfus Müdürlüğü'nde uzun yıllar önemli hizmetleriyle ileri görüşlü, çözüm odaklı,
yenilikçi ve üretken bir bürokrat olarak tanınan, görev hayatı boyunca mevki ve makamını
sürekli yükselterek halkın sevgisini kazanan, son olarak "Alanya Nüfus Müdürü" unvanıyla
görev yapmış ve nihayetinde Şanlıurfa İl Nüfus Müdürlüğü'nden emekli olan "Şanlıurfa İl
Eski Nüfus Müdürü Sn. Hasan Başaran" idi.
Türkiye'yi de ilgilendiren Ortadoğu'nun kozmopolit yapısı, savaş öncesi ve sonrası
yansımaları, turizm sektörünün nüfusa etkileri, genel ve yerel seçimlerde yapılmak istenen
taşımalı seçmen göçünün seçim sonuçlarına etkileri gibi konular sohbeti derinleştirmiştir.
Yıllara göre nüfus artış ve düşüş istatistiklerinin yorumlanmasının yanı sıra, savaş nedeniyle
Türkiye'ye yasal giriş yapanların resmi işlemleri ile kaçak veya kimliksiz girenlerin tespiti ve
evliliklerden kaynaklanan mevzuatlar hakkında bilgi alışverişinde bulunulmuştur.
Sn. Hasan Başaran, nüfus cüzdanı ve Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü'nün tarihi hakkında şu
bilgileri vermiştir: "İlk defa 1836 yılında Umûr-ı Mülkiye Nezareti, 1938’de Dahiliye
Nezareti'ne bağlı olarak nüfus hizmetlerini yürütmek üzere Ekim 1884’te Nüfusu Umumiye
Müdüriyeti kurulmuştur. 1889’da ise Sicilli Nüfus Ahali İdare-i Umumiyesi adı verilmiş,
1904 yılı sayımına göre nüfus kütükleri ve nüfus cüzdanları düzenlenmiştir.
Cumhuriyet döneminde ise nüfus kayıtları mükemmel bir olgunluğa erişmiştir. 1928 yılında
nüfus cüzdanlarının yazımında Latin harf ve rakamlarına geçilmiştir. 1963 yılında değerli
kağıtlar kapsamına alınmıştır. Nüfus cüzdanı, bireyin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı
olduğunu ve Türk nüfus kütüklerine kayıtlı olduğunu kanıtlayan resmi bir belgedir. Bu
fonksiyonu nedeniyle nüfus cüzdanı, devletle birey arasındaki vatandaşlık bağını somut hale
getiren ilk ve temel belge olarak kabul edilmektedir."
Sohbette, nüfus cüzdanında 15 yaş üstü bireyler için, pasaportlarda ise doğumdan itibaren
fotoğraf zorunluluğu olduğu; öğrencilerin sınav girişlerinin elektronik sisteme dönüştüğü; yurt
dışı çıkışlarında bazı Türk dünyası ve akraba topluluklarla Balkan ülkelerinde vizesiz, sadece
kimlikle giriş-çıkış yapılabildiği; elektronik ortamda kimlik taraması yapıldığından dolayı
fotoğrafsız kimliğin sıfır yaş için dahi kabul edilmediği ve bu durumun mağduriyet yarattığı
konularına dikkat çekilmiştir. Bu nedenle, yeni doğan bebeklerin nüfus cüzdanlarının da
fotoğraflı olması gerektiği vurgulanmıştır.
Alanya Türk Ocağı Başkanı Sn. Nurullah Yılmaz, "Türkiye'nin Nüfus Meselesi Sohbeti"
anısına bir plaket sunmuştur. Sn. Hasan Başaran ise "Türkiye'de Nüfus ve Toplum", "Devlet-i
Aliyye-i Osmaniyye Tezkiresinden Nüfus Cüzdanlarına" ve "100. Yılın Göstergeleri" isimli
eserlerini Türk Ocağı Alanya Şubesi'ne bağışlamıştır.
Türk siyaseti, Ortadoğu’daki nüfus değişimi, demografik yapıların uluslararası güçlerce
dizayn edilmesi ve Türkiye üzerinde Büyük Ortadoğu Projesi'nin etkileri doğrultusunda
çalışmalar yapıldığı hususlarını tartışmaktadır. Cumhurbaşkanı Sn. Recep Tayyip Erdoğan da
nüfus artışındaki yetersizliğe dikkat çekerek "en az üç çocuk" ve "her yeni doğan çocuk için
teşvik programları geliştirilmesi" önerisini yinelemektedir. Yeterli oranda nüfus artışı ve
sağlıklı bireylerin yetiştirilmesi, özlenen Türkiye vizyonu için büyük önem taşımaktadır.