UYUM
bozuklukları, stres yaratan herhangi bir psikososyal etken sonrası kişide yaklaşık üç ay içerisinde gelişen ve altı aydan fazla sürmeyen klinik durumları tanımlamak için kullanılmaktadır.
PEKİ, NEDİR UYUM BOZUKLUĞU? BELİRTİLERİ NELERDİR?
Uyum bozuklukları, aslında hafife alın(a)mayacak kadar ağırdır. Öyle ki ortaya çıkan belirtiler, meslek işlevselliğini, insan ilişkilerini sarsacak hatta bozacak kadar ağırdır. Uyum bozukluğu tanısını koyabilmek için, hastalığın bir stres etkeni ile ilişkisinin belirlenmesi gerekir. Stres etkenleri dediğimiz şey ise iş kaybı, sevilen birinin ölümü gibi anlık sorunlar olabileceği gibi evlilik sorunu, yasalarla başının derde girmesi ve kazalara bağlı yeti kayıpları gibi devam eden sorunlar da olabilir. Nadir bir hastalığa yakalanma ve doğal afetler de yine stres etkenleri arasında sayılabilmektedir. Özellikle ergenlik döneminde sıkça karşılaştığımız uyum bozuklukları, erişkinlik döneminin klinik görünümü açısından oldukça büyük önem taşımaktadır. Davranış, davranım, uyum bozukluğu ve depresif duygudurum belirtileri, erişkinlere nazaran ergenlerde daha fazladır. Erişkinlerde ise var olan davranış ve uyum bozuklukları, intihar düşünceleri ile kendisini göstermektedir. Uyum Bozuklukları'nın erişkinlerde görülme oranı yüzde 10, ergenlerde görülme oranı ise yüzde 30'dur. Bu nedendendir ki ergenlik döneminde Uyum bozukluğu tanısı daha sık konmaktadır.
UYUM BOZUKLUKLARININ NEDENLERİ
Stres etkenlerine karşı uyum sürecinde kişiler; ağıt, kayba verilen tepki(yas)süresi, olayla ilgili düşüncelerden uzaklaşamama veya yadsıma, eski işlevsellik düzeyine dönüş gibi aşamalardan geçmektedirler. Bazı kişiler, yaşadıkları olaylara takılıp kalabileceği gibi, bazı kişiler de emosyonel tepkisizlik yaşayabilirler. Kimileri olayı yoğun bir biçimde yaşayarak uyku problemleri yaşayabilir, hayata küsebilir, depresifleşebilir. İnsan ilişkileri bozulur, sosyal hayattan uzaklaşır. İlişkiler boşanmayla sonuçlanabilir. Ayrılan çiftlerde başlangıç döneminde şiddetli derecede uykusuzluk baş göstermektedir. Velhasıl denilebilir ki stres etkenleri, duygudurum bozuklukları için önemli derecede risk oluşturmaktadır. Uyum bozukluklarında yeti kaybı ve işlevselsizlik, diğer psikiyatrik bozukluklara oranla daha az şiddetlidir.
TEDAVİ
Uyum bozukluklarının tedavisinde ilk olarak, stresten uzak durmak gerekmektedir. Tedavide temel amaç, belirtileri ortadan kaldırmak, stresi azaltmak/yok etmek, hastanın yeni bir uyum kazanmasına yardım etmek ve sosyalleşmesine olanak sağlamaktır. Bu vakalarda, bireysel psikoterapi, aile terapisi, davranış ve grup terapileri ile kendine yardım grupları etkili olmaktadır. İlaç tedavisi çok tercih edilmese de hastalığın seyrine ve belirtilerin türüne göre kontrol altında tutulmak suretiyle ilaç verilebilir.