Danışmanlık Ofisimize son zamanlarda sıklıkla hem şirket sahibi hem de hizmet akdine dayalı sigortalı bildirimleri bulunan kişilerin emeklilik statüleri konusunda birtakım karışıklıkların yaşandığı ile ilgili sorular ve yorumlar gelmektedir.
Bu itibarla, bu yazımızda şirket ortaklarının sosyal güvenlik kanunlarımız ve genel mevzuat kapsamında bildirilmesi gereken sigortalılık statülerine ilişkin konulara bir açıklık getirilmesinin önemi doğrultusunda bazı bilgileri paylaşmak gereği doğmuştur.
Bilindiği üzere Sosyal Güvenlik Kanunlarında, 01.10.2008 tarihi itibariyle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile sosyal güvenlik kanunlarında yeni bir düzenlemeye gidilmiştir.
Şirket ortaklarının sigortalılığına, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu çerçevesinde değerlendirelim.
5510 sayılı Kanuna Göre Şirket Sahibi ve Ortağının Sigortalılık Durumu
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun
4.maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin 3 numaralı alt bendine göre,
Anılan hükme istinaden:
• Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları,
• Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları,
• Diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları,
Kanunun mad. 4/1/b bendi kapsamında sigortalıdır.
Yukarıda belirtilen şirket türlerinin 4/b sigortalısı, eski 1479 Sayılı Kanuna göre Bağ-Kur sigortalısı olması gerektiği görülmektedir.
İstisnai Durumlar Nedir.
Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olmayan ortakları ile kurucu ortakları ise sadece bu sıfatlarından dolayı bu madde kapsamında sigortalı sayılmayacaklardır.
Komanditer ortaklar ise bu sıfatlarından dolayı bu madde kapsamında sigortalı sayılmayacaktır.
5510 SK. 4/a (SSK) Bildirimleri Nasıl Olacak.
5510 SK. 4/a sigortalıları hizmet akdine dayalı çalışmaya dayalı bir sigortalılık türüdür.
Şirket Ortaklarının 4/a ve/veya 4/b Sigortalılık Bildirimleri Hangi Hallerde Gerçekleşecek?
Yukarıda kısaca açıkladığımız 4/a ve 4/b sigortalılık statülerinde ise yine Kanunun uyguladığı istisnai haller bulunmaktadır.
Yıllarca 4/a sigortalısı olarak SGK ya bildirimi yapılmış iken konu emeklilik tahsis dilekçelerini Kuruma verilmesi ile kişilerin 4/a statüsünde bildirildikleri günlerin Kurum tarafından 4/b statüsünde değerlendirilmesiyle sonuçlanan birtakım problemlerin yaşandığı dile getirilmiştir.
Sosyal Güvenlik hakkından faydalanmak için 4/a ya da 4/b sigortalılık statülerinde bildirilenler eşit haklara sahip olsa da bazı nüansların 4/a sigortalıların lehine işlediği de bir gerçektir.
Örneğin 4/a emeklilik gün sayısı 7000 gün isterken 4/b statüsünde Erkekler için emeklilik ise 9000 gün isteyebilmektedir.
Şimdi 4/a Ya Da 4/b Sigortalılık Statüsünde Bildirilen Şirket Ortaklarının Durumu.
Yukarıda ilk olarak bahsettiğimiz olgu, 01.10.2008 tarihidir.
Şirket ortaklarının sigortalılık statüsünde de bu tarih baz alınacaktır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 53.maddesi ile “4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı bildirilemezler.” Hükmünün olduğunu ve hüküm nedeni ile bazı istisnai hallerin dışında şirket ortaklarının kendi şirketlerinde 4/a sigortalısı olarak bildirilemediğini belirtmek istiyorum.
Sigortalılığın Tekliği ve/veya Sigortalılığın Üstünlüğü İlkesi
01.03.2011 tarihine kadar önce başlayan sigortalılığın yürürlükte bulunduğu ve diğer sigortalılık hallerinin olması halinde ise önce başlayan sigortalılığın devam etmesi gerektiğinden 01.03.2011 tarihine kadar “sigortalılığın tekliği” yani önce başlayan sigortalılık tescili ile devam edilecektir.
01.03.2001 tarihinden itibaren ise sigortalılığın tekliği ilkesi “sigortalılığın üstünlüğü” ilkesine yerini bırakmış ve halen yürürlüğü devam etmektedir.
• 01.10.2008 tarihi
• Sigortalılığın Tekliği (Önce Başlayan Sigortalılığın Tescili) veya Sigortalılığın Üstünlüğü,
• Kesintisiz Sigortalı Bildirimlerinin Olması Şartı.
Şirket Ortağı Olup 4/b Tesicili Var İken Daha Sonra 4/a Tescili Yapılan Sigortalıların Durumu
1479 sayılı Kanunun mülga 24 üncü maddesi kapsamında şirket ortağı olması nedeniyle (4/b) kapsamında sigortalı olan şirket ortağının, daha sonraki bir tarihte ortağı olduğu şirketten (4/a)kapsamında sigortalı bildirilmesi halinde, önce başlayan sigortalılık sona ermediği sürece diğer sigortalılık devreye girmeyeceğinden, (4/a)kapsamındaki sigortalılık iptal edilecek (4/b) kapsamındaki sigortalılığı geçerli sayılacaktır.
Limited şirket ortağı (B), 1/6/1997 tarihinden itibaren (4/b) kapsamında sigortalı iken 15/8/2007 tarihinden itibaren ortağı olduğu şirketten (4/a) kapsamında bildirilmeye başlanmıştır.
Sigortalı (B)’nın (4/b) kapsamında sigortalılığının daha önce başlaması nedeniyle, 15/8/2007 tarihinde başlatılan (4/a) sigortalılığı geçerli sayılmayacağından (4/b) kapsamında sigortalılığı devam ettirilecektir. (Devam edecek)