Günümüzde nüfusun yaşlanması, yaşlı insan sayısının artması ile birlikte giderek kireçlenme vakalarının sayısı hızla artmaktadır. Özellikle latince osteoartrit, halk arasında ise “kireçlenme” olarak bilinen bu hastalık yaşam kalitesini bozmaktadır. Nasıl başladığı hakkındaki en yaygın görüş; travmaya karşı eklem sıvısı içeren eklemlerde bir reaksiyon olduğu; bunu izleyen dönemde eklemlerde ve ekleme komşu kemiklerde yeniden şekillenme ve onarım aşamalarının ortaya çıktığı şeklindedir. Kireçlenmede eklem kıkırdağı öncelikli olarak tutulur. Kireçleme, kişilerde çok sıkça görülen bir eklem rahatsızlığıdır. Bu rahatsızlık, kişilerde bulunan eklem kısımlarında, şişliğe, hareket kısıtlığına ve hareket ederken çeşitli sesler meydana gelmesine neden olur.
Kireçlemede, eklemlerde bulunan kıkırdak doku özelliklerini kaybederek incelir. Bunun sonucunda ise kıkırdağın etrafında osteofit olarak adlandırılan kemik çıkıntıları oluşur. Eklemin şişmesi sonucu bağ kısımları kalınlaşarak eklemi korumaya almak için kasılmaya başlarlar. Bu hareketler sayesinde eklemler kendilerini yenileyemez ve kireçleme hastalığı baş gösterir. En çok orta yaşlı ve yaşlı kişiler etkilenir. Hastalık yıllar içerisinde sinsice gelişir. Çoğu yaşlı bireylerde kireçlenme mevcuttur, fakat rutin bir röntgen kontrolünde ortaya çıkana kadar kişiler bunun farkına varmazlar. Erişkinlerin üçte birinde, 65 yaşın üzerindekilerin ise yüzde 90’ında kireçlenme gelişir.
KİREÇLENME KİMLERDE GÖRÜLÜR?
- İleri ve orta yaşa sahip kişilerde
- Genellikle kadınlarda
- Aşırı kilolu kişilerde
- Devamlı olarak ağır işlerde çalışan kişilerde
- Romatizmal eklem hastalığı veyahut eklem iltihabı olan kişilerde
- Genetik olarak ailesinde bu rahatsızlığı yaşayan kimselerde
- Kalıtsal eklem hastalıkları olan kişilerde
- Menepoz sonrası kadınlarda
KİREÇLENME BELİRTİLERİ NELERDİR?
- Eklem kısımlarınızda sertlik ve ağrı oluşur. Eğer kireçlenme sizde ileri seviyede ise bu ağrı şiddetli ve süreklidir.
- Hareket kısıtlılığı oluşur. Kişi eskisi gibi normal hareket edememektedir. Hareket ettiği sırada, ekleminde çıtırtı sesi oluşabilir.
- Eklemin içindeki sıvıların artması sonucu ekleminiz şiş görünmektedir.
- Yağışlı havalarda vücudunuzun eklem yerlerinde ağrılar oluşmaktadır.
- Sabah tutukluğu vardır. Ancak bu tutulum kısa sürelidir 15-20 dakikayı geçmez.
- Kireçlenmede en sık tutulan eklemler dizlerdir. Hastalar diz çökme, merdiven inip çıkma, sandalyeye oturup kalkma sırasında zorluk yaşarlar. Dizde şişlik, sıvı birikmesi ve şekil bozukluğu olur.
EN SIK TUTULAN EKLEMLER
1. Diz eklemi: Şişman kadınlarda daha sık görülür. İleri dönemlerde eklem eğrilir. O-bacak ortaya çıkar.
2. El Eklemleri: Parmaklarda kistler, nodüller ortaya çıkar. Eğrilme sonucu hastanın parmaklarında şekil bozuklukları ve güçsüzlük meydana gelir.
3. Kalça eklemi: Erkek ve kadınlarda eşit oranda görülür. Şişmanlıkla ilgisi gösterilmemiştir.
4. Omurgalar: Öncelikle bel ve boyun omurları etkilenir.
KİREÇLENME TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Kireçlenme rahatsızlığının bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Yapılan tedaviler rahatsızlığı tamamen yok etmekten ziyade, şikayetleri en aza indirmeyi amaçlamaktadır. Tedaviler genelde eklemlerde oluşan tutukluğu azaltılmaya yardımcı olmasıyla birlikte, eklemlerin daha fazla hasar görmesini engeller.
FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYON
Tedavide ilk basamak hastanın eğitimidir. Kişi öncelikle hastalığı konusunda bilinçlendirilmelidir. Ağır egzersizlerden ve zedelenmiş eklemin aşırı kullanılmasından sakınılmalıdır. Kilo verilmesi ile aşırı yük taşıyan eklemlerde kireçlenmeye bağlı şikayetler azalır. Ağrılı dönemlerde istirahat önerilir.
Lokal olarak sorunlu bölgeye orta derecede sıcak uygulama ağrıyı ve eklemdeki tutukluluğu azaltır. Sıcak banyo, sıcak su torbaları, infraruj lambaları rahatlatabilir. Tutulan eklemlerin çevresindeki kasları güçlendirmeye yönelik egzersizler ekleme binen yükü azaltarak koruyucu etki gösterir.
Kişinin yaşadığı ve çalıştığı ortamın koşullarının ona göre düzenlenmesi sandalye boyunun arttırılması, tuvaletin yükseltilmesi, vb. gibi günlük yaşamı kolaylaştırıcı bazı önlemler alınabilir.
Protez: Eğer kireçleme rahatsızlığından muzdarip olan kişi yukarıdaki tedavilerin hiç birine yanıt vermiyor ve günlük yaşamında zorlanıyor ise bu yöntem uygulanmaktadır. Burada önemli nokta operasyon öncesi ve sonrası mutlaka fizik tedavi uygulanmasının ne kadar önemli olduğunun bilinmesidir.
Kilonuzu kontrol altında tutarak şikâyetlerinizi azaltabilirsiniz!
Öncelikle kilo kontrolü gereklidir. Fazla vücut ağırlığı özellikle kalça, diz, ve bel dejenerasyonunu hızlandırıcı etki yaratır. Bu etkiyi azaltmak için sağlıklı yollarla zayıflama programına başlanmalıdır.
Çok ağrılı dönemlerde dinlenin!
Dinlenmek eklem üzerindeki yükü kaldırır. Ancak, dinlenme dönemi gerekli en kısa sürede tutulmalıdır. Uzun dinlenme dönemleri kıkırdak beslenmesini azaltacak ve eski aktivitelere dönüşü geciktirecektir.