STRES,
günümüzde kuşkusuz ki pek çok hastalığın ve problemin ana nedenlerinden biri olarak bilinir. Mide başta olmak üzere iç organlar üzerinde de birçok zararlı etkileri vardır. Ancak bu yazımızda kas iskelet sistemi üzerindeki etkileri üzerinde duracağız. Karşılaştığımız olayların stresli olup olmadığının yorumu sadece beyinde gerçekleşir. İnsanları derinden etkileyen stres; korku, güvensizlik, umutsuzluk, aşırı heyecan, endişe, baskı gibi duygular nedeniyle vücuttaki dengeyi bozarak, bedende genel bir gerilim oluşmasına yol açar. Bu nedenle, günlük hayatımızda çoğu zaman yaşadığımız bu duygular ve beraberinde hissedilen stres hali, vücudumuzu alarma geçirerek çeşitli kas ağrıların neden olabilmektedir.
Stres ile karşı karşıya kaldığımızda beynimiz algıladığı tehlike karşısında savaş ya da kaç komutunu verir. Bu emrin yerine getirilmesi için de kaslardaki gerginlik artar. Kaslardaki bu gerginlik ve sertleşmenin sebebi stres hormonlarının ortaya çıkmasıdır. Kaslar o kadar çok gerilir ki ağrı verici kasılmalar oluşur. Savaşmanın ya da kaçmanın mümkün olmadığı durumlarda artan enerji ve kas gerginliği boşalamadığı için ağrılı kas spazmları ortaya çıkar. Ağrının kendisi de insan için bir tehlike sinyali yarattığından, o da savaş veya kaç emri verir. Bu durumda kas gerginliği daha da artar. Tam bir kısır döngüye girilir. Bu kısır döngü aslında vücudun her bölgesinde ortaya çıkar ancak sırt ve boyun kasları, stresin etkilerine karşı en hassas bölge olduğu için bu bölgelerde yoğun ağrı yaşanır.
Stresin neden olduğu gerginlik damarların daralmasına, beynin belirli bölgelerine giden kan akımının bozulmasına yol açar. Diğer taraftan bir dokunun kanlanmasının azalması da ağrıya neden olur. Kaslar gibi oksijene ihtiyaç gösteren dokunun yetersiz kanla beslenmesi, özel ağrı alıcılarını uyarır. Bu arada adrenalin ve noradrenalin gibi stres sırasında sinir sistemini etkileyen maddeler de salgılanmış olur. Bunlar da doğrudan veya dolaylı olarak kasların gerginliğini artırır. Böylece ağrı gerginliğe, gerginlik endişeye, endişe de ağrıların şiddetlenmesine yol açar.
VÜCUTTAKİ DEĞİŞİKLİKLER
Stres altındaki kişilerin vücudunda bazı reaksiyonlar meydana gelir. Bunlar; terleme, nabızda hızlanma, kalpte çarpıntı, midede ağrı, kasılma, boyun ve şakaktaki kaslarda gerginlik, nefes alamama, diş gıcırdatma, çenede kasılma, aşırı tedirginlik, konsantrasyon güçlüğü, aşırı duygusallık, halsizlik, hareket edememe gibi şikayetler mevcuttur. Fizyolojik stres, bağışıklık sistemi üzerinde önemli bir etki yapar ve bağışıklık sistemini bozar. Uzun ve yoğun stresle karşılaşıldığı zaman hormonal dengeye bağlı olarak bağışıklık sisteminde düşüş olur. Kanser dahil birçok hastalığın ortaya çıkışının ve şiddetinin stresle ilişkili olduğu kesin olarak bilinmektedir.
Kas gerilimi, dokulara giden kan akışıyla birlikte dokulara giden oksijen ve gıdaları da azaltır. Azalan kan akışı, iyileşmeyi geciktirir. Yeterli kan dolaşımı sayesinde kasların kullanımı ile ortaya çıkan dokulardaki laktik asit gibi maddeler de temizlenir. Dokulardaki laktik asit birikimi, yorgunluğa ve ağrıya neden olabilir.
Kendi başına stres, kas ağrısına sebep olabilir. Sırt ağrısını tetikleyen stres etkileri, yaşlanma sebebiyle omurgasında bozulmalar olan veya önceki bir incinmeden dolayı kusurlu dokuya sahip sağlıksız kişilerde, sağlıklı olan kişilerden çok daha fazla bir şekilde etkilenebilmektedir. En ufak kas gerilimi, bazen bardağı taşıran son damla olabilir. Örnek vermek gerekirse boyun omurları arasındaki sinirler uzun zamandır kısıtlı hareket ediyorsa, çok az bir kas gerilimi sinirleri sıkıştırmaya ve ağrıya sebep olabilir.
Stres, kasların sertleşmesine neden olur. Doğada bir fizik kanunu vardır; bir madde esnekliğini yitirdikçe kırılganlaşır. Kaslarımız da esnekliğini kaybetmeye başladığı zaman yapılan hareketler kısmi veya tam yırtık ile sonuçlanabilecek sakatlanmalarla sonuçlanabilir.
NE YAPMALI?
Ne yaparsanız yapın, ortadaki stres faktörlerini ortadan kaldırmazsanız kısır döngü devam edecektir. Havuz problem gibi, siz ne kadar doldurursanız doldurun, havuzun altındaki deliğin büyüklüğü ve açık kalması önemlidir. Bunların dışında iltihabi bir durum yoksa ilgili kaslara sıcak uygulama ve fizyoterapistin belirleyeceği egzersizleri yaparak o bölgedeki kan akışını hızlandırabilirsiniz. Bütün bu prosedürleri uygularken yediklerinize de dikkat etmelisiniz. Kas yapısını destekleyici protein ağırlıklı ve magnezyum-potasyum destekli beslenebilirsiniz.