Üriner inkontinans (idrar kaçırma), objektif olarak gösterilen ve sosyal ya da hijyenik açıdan sorun oluşturan istem dışı idrar kaçırma durumudur.
İdrarı tutamama ve idrar kaçırma problemleri son yıllarda özellikle kadınlarda sosyal hayatı oldukça etkileyen önemli sorunlardan birisidir. İdrar kaçırma problemleri kadınlarda erkeklere göre 2-3 kat daha fazla görülür. Kadınlardaki sıklığı değişik yayınlara göre yüzde 14-49 arasında değişmektedir. Ülkemizde kadınların yüzde 8–10’unda (3–3.5 milyon) ciddi şekilde, tedavi edilmesi gereken idrar kaçırma mevcuttur. İdrar kaçıran hasta sürekli ped veya bez kullanmakta, evinden dışarı çıkmamakta, kaçırma korkusu nedeniyle sosyal ilişkilerini sınırlamaktadır. Bu durum bazen ciddi psikolojik sorunlara ve hatta depresyona yol açmaktadır.
İdrar kaçırma yaşla birlikte artsa da yaşlanmanın getirdiği doğal bir durum olarak kabul edilmemelidir. İdrar kaçırmayı arttıran faktörler arasında; gebelik, çok ve zor doğum, yaşlanma ve menopoz, sigara, kabızlık, şişmanlık, tekrarlayan idrar yolları enfeksiyonu, beyin ve omurilik hastalıkları, bağ dokusu hastalıkları, kronik hastalıklar, geçirilmiş rahim ameliyatı sayılabilir.
İdrar kaçırmanın en önemli nedeni pelvis tabanının destek kas ve bağ dokusunun zayıflaması ile idrar kesesi boynunun gevşemesidir. Bu durum genellikle çok sayıda doğum yapma, iri bebek doğurma, evde doğum yapma, zor doğum yapma, müdahaleli doğum yapma ya da eğitimli olmayan kişiler tarafından doğurtulma ile ilişkilidir.
İdrar kaçırma tanısı çoğu kez hikaye ve muayene ile konur bununla birlikte idrar tahlili ve kültür istenir ancak kesin tanı için ürodinami denen testler gerekebilir.
İdrar kaçırmanın bir kaç tipi olsa da en sık olan tipleri hapşırma, öksürme, gülme, ağır kaldırma, merdiven atlama, ıkınma gibi durumlarda olan idrar kaçırma (stres inkontinans) ve idrarı gelince tuvalete yetişememe ve kapıda idrar kaçırma (urge inkontinans) şeklindedir.
İdrar kaçırma tedavisi idrar kaçırma tipine göre yapılmalıdır. Tuvalete yetişememe şeklinde idrar kaçırmanın tedavisi genellikle ilaç ile olmasına rağmen, öksürme ve gülme ile olan idrar kaçırmanın tedavisi genellikle cerrahidir.
Günümüzde yeni cerrahi tekniklerden birisi olan transobturator tape (TOT), lokal anestezi ile yapılan ve 15 dakika süren bir ameliyattır. Vajinal yoldan 2 santimetre kesi ile idrar kesesi boynuna yerleştirilen yama, hamak görevi görmekte ve idrar kaçışını engellemektedir. Hastalar çoğu kez aynı gün taburcu edilmekte ve normal hayatına dönebilmektedirler. Ayrıca idrar kaçırma ile birlikte görülebilen rahim sarkması (prolapsus uteri), idrar torbası sarkması (sistosel) ve bağırsağın sarkması (rektosel, enterosel) gibi durumlar da birlikte tedavi edilebilmektedir.
Sonuç olarak günümüzde gelişen cerrahi tekniklerle, idrar kaçırma kadınların korkulu rüyası olmaktan çıkıp, tedavisi kısa, kolay, ağrısız bir şekilde yapılmakta ve sonuçları da yüzde 90’a varan başarı oranı ile yüz güldürücü olmaktadır.
Güldüğünüzde, öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda, yürürken veya egzersiz yaparken, ağır bir eşya kaldırırken, merdiven atlarken, oturur ya da yatar durumda ayağa kalktığınızda idrar kaçırıyorsanız ve bu sorun nedeniyle ped kullanmak zorunda kalıyorsanız, idrar yapma hissi geldiğinde tuvalete yetişemiyorsanız ve gün boyunca sık sık tuvalete gitmek zorunda kalıyorsanız, tuvalette hiç bir zaman idrarınızı tamamen boşaltamadığınız hissine kapılıyorsanız, mutlaka bir uzmana danışın.