FELÇ
, travma veya damar problemlerine bağlı olarak ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Bugünkü yazımızda çevremizde en sık karşılaştığımız iki farklı felç tipi üzerinde duracağız. Bunlar:1.HEMİPLEJİ: Beyinde bir damarın pıhtı atarak tıkanması veya damarda kanama ile oluşan ve bunun sonucunda vücudunuzun yalnızca sağ ya da sol yarısında güç kayıpları ile birlikte konuşma ve algıda problemlerle sonuçlanan felçlere hemipleji (yarım felç) denir. Genel olarak hastada yürüme ve hareket güçlüğü, hafıza problemleri ya da dikkati toplama becerisinde azalma görülebilir. Bunlar inmenin yol açtığı problemlerden sadece bir kaçıdır. Yarı felç meydana geldiğinde bazı beyin hücreleri zarar görür, bazıları ise ölür. Felcin sebep olduğu yetersizlikler beynin hangi kısmının ne kadar hasar gördüğüne bağlıdır. İnmeden kaynaklanan ödem azaldıkça yeniden iş görmeye devam edebilir. Bu durum inmeden sonraki ilk birkaç haftada neden iyileşme belirtilerinin ortaya çıktığını açıklamaktadır. İyileşmenin başlangıç belirtisinden sonraki gelişmeler daha kademelidir. Öncelikle diğer beyin hücreleri inmeden zarar gören beyin hücrelerinin fonksiyonlarını belli bir ölçüde üstlenir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon, bu işlemin gerçekleşebilmesine yardımcı olur.2.PARAPLEJİ - KUADRİPLEJİ: Beyinden çıkan omuriliğin travma veya benzeri dış faktörlere bağlı olarak yapısal bütünlüğünün zedelenmesi veya bozulmasıdır. Seviyesine göre isimlendirilirler. Boyun seviyesi ise kollar ve bacaklar bundan etkilenir. Buna Latince kuadripleji denir. Eğer omuriliğin yaralanma seviyesi sırt veya bel bölgesinde ise sadece bacaklar etkilenir. Buna ise parapleji denir. Kendi içlerinde kasların güç seviyelerine göre farklı isimlerle de adlandırılırlar.HASTAYA DÜŞEN GÖREVLERGünün belli bir zaman dilimi fizik tedavi ile yapılan seansta geçmesine rağmen rehabilitasyon 24 saat devam etmektedir. Seanslar sırasında öğrenilenlerin günün geri kalanında da uygulanması çok önemlidir. Fizyoterapistlerin verdiği egzersizlerin sık tekrar edilmesi iyileşmeyi hızlandıracaktır; ancak felç sonrasında iyileşmenin çok kademeli olduğunu unutulmamalıdır. Kişi bu konuda azmini kaybetmemelidir. Felç durumunun hastayı ne şekilde etkilediğini kişinin kendisinden daha iyi bilen yoktur.FİZİK TEDAVİFelç genellikle vücudun bazı kısımlarında güçsüzlük, duyu bozukluğu ya da denge kaybına yol açmaktadır. Bu problemlerin etkilerini minimum düzeye getirebilmek için fizyoterapist hasta ile çalışmalıdır. Fizyoterapi, felçten hemen sonra mümkün olduğu kadar çabuk başlamalıdır. Fizyoterapist, hastaya ve ailesine felç sonrası dikkat edilmesi gereken konularda bilgi vermektedir. Hasta kolunu ya da bacağını hareket ettiremiyorsa erken tedavide fizyoterapi ile egzersizlere başlar. Egzersizler sırasında ve günün geri kalanında mümkünse felçten etkilenen kolu ya da bacağı kullanmaya çalışması iyileşme hızını artırmaktadır. İlerleme kaydedildikçe fizyoterapist egzersiz programını değiştirerek hastanın maksimum bağımsızlığa ulaşması için çalışmaktadır.FİZYOTERAPİ NE KADAR SÜRER?Felç hastaları için sabit bir rehabilitasyon süresi ve sayısı yoktur. Rehabilitasyonun ne kadar devam edeceği hastanın problemlerine ve kat ettiği yola bağlı olarak değişmektedir. Rehabilitasyon seanslarının bitmesi, iyileşmenin artık devam etmeyeceği anlamına gelmez. Hasta kendine ulaşabileceği gerçekçi amaçlar belirleyerek, rehabilitasyon sırasında öğrendiği bilgi ve yetenekleri kullanmayı sürdürmeli ve amaçlarına ulaşmak için çalışmalıdır.