Diyabet nedir ?
Diyabet; şekerin hücrelere insülin hormonuyla iletilmesini sağlayan sistemin bozulması sonucu oluşur. Yetersiz insülin üretimi veya etkisizliği nedeniyle kan şekeri yükselir ve zamanla göz, kalp, böbrek gibi organlara zarar verebilir.
Tip 1: Tip 1 diyabet, genç yaşlarda ortaya çıkar ve pankreastaki beta hücrelerinin harap olması nedeniyle insülin üretimi azdır veya hiç yoktur. Bu tip diyabeti olan kişilerin dışarıdan insülin almaları gereklidir. Tip 1 diyabet, tüm diyabet vakalarının %5 ila %10'unu oluşturur.
Tip 2: En yaygın görülen diyabet türüdür ve tüm diyabet vakalarının %90-95'ini oluşturur. Tip 2 diyabetli kişilerde insülin üretimi olabilir, ancak bu insülin etkili bir şekilde kullanılamaz. Genellikle insülin direnci ile ilişkilidir. Bu tip diyabet bazen sadece özel bir beslenme ve düzenli egzersiz ile kontrol altına alınabilirken, bazen ilaç veya insülin gerekebilir.
GESTASYONEL:
Gestasyonel (Gebelik) diyabeti, gebeliğin 24. haftasından sonra ortaya çıkan geçici bir şeker yüksekliği durumudur. Tanısı, şeker tarama ve yükleme testleri ile konabilir. Hamilelik hormonları kan şekerini etkileyebilir, bu da bazı kadınlarda geçici diyabete neden olabilir. Genellikle doğum sonrası normale döner. Kontrol altında tutulmazsa, anne ve bebek sağlığına zarar verebilir. Tedavisi genellikle diyet, egzersiz ve gerektiğinde ilaç içerir.
Diyabetli bireyler için tıbbi beslenme tedavisinin hedefleri:
1. Sağlıklı Yaşam Tarzı Geliştirme ve Sürdürme: Dengeli ve yeterli beslenme alışkanlıklarıyla sağlıklı bir yaşam tarzı oluşturmak. Bu, uygun vücut ağırlığını koruma, glisemik hedeflere ulaşma, kan basıncı ve kan lipid düzeylerini dengeleme, mikro ve makrovasküler komplikasyon riskini azaltma amacını içerir.
2. Bireysel Davranış Değişiklikleri: Bireyin özel ihtiyaçlarına, kültürel tercihlerine, değişime isteğine ve yeteneklerine uygun beslenme alışkanlıkları geliştirme.
3. Zevkli ve Sağlıklı Yeme Planları: Besin seçimlerini keyif alarak yaparak, diyabet yönetimini sürdürme.
4. Uygun Yeme Planlarının Hazırlanması: Bireyin günlük yaşamına uygun, kişiselleştirilmiş yeme planları oluşturmak. Beslenme piramidi, tabak modeli, değişim listeleri, karbonhidrat sayımı gibi stratejiler kullanılarak bireyin gereksinimleri karşılanabilir.
Şeker, şekerlikte güzeldir; kanınızda değil...