Tuvalet eğitimi çocuğun bir başkasının yardımına ihtiyaç duymadan, kendi başına yapabileceği bir beceriyi kazanması olarak tanımlayabiliriz. Çocuğun, 18 ay ile 3 yaş arası tuvalet eğitim alması için yeterli kas kontrolüne sahip olduğunu söyleyebilirim. Ancak unutulmaması gereken nokta her çocuğun kendi bireysel özelliklerini göz önünde bulundurmak gerekir.
Çocukların bu eğitime hazıroluşlukları, basit emirleri yerine getiriyorsa, isteklerini kelimelerle anlatabiliyorsa, gün içinde 2-3 saat kuru kalabiliyorsa uygundur.
Tuvalet eğitimine başlarken dikkat edilmesi gereken noktalar;
* Anne- baba bu süreci planlamalıdır. Ne gibi malzemeler gerekli, ne zaman nasıl başlanacağı gibi konuların önceden belirlenmesinde yarar vardır.
* Eğitim sürecinde her aşama çocuğa uygun bir dille anlatılıp açıklanarak çocuğu cesaretlendirmek gerekir.
* Eğitimin her olumlu aşaması çocuğa övgü ve takdir cümleleri kullanılmalıdır.
* Eğitim sürecinde geri dönüşler yaşanabilir. Bunun olabileceği unutulmadan anne – babanın çocuğa karşı olumsuz sözlü veya davranışsal yaklaşımda bulunulmamalıdır, ayıplanıp, cezalandırılmamalıdır.
* Çocuğun bu eğitim sırasındaki başarısızlığı veya başarısı çocuğun zekasıyla eşdeğer tutulmamalıdır.
Ancak bu süreç, her zaman, kolay geçmeyebilir. Tuvalete girmeyi reddetme sık sık gözlemleniyorsa; bu mutlaka önüne geçilmesi gereken bir sorundur. Aksi takdirde çocuğun bu alışkanlığı kazanması zorlaşacaktır. Böyle bir çocuk, ihtiyacı olduğu halde kendini sıkarak tuvalete girmeyi reddeder.
BU SÜREÇTE NELER YAPILABİLİR?
Çocuğu tuvalete girmeye zorlamak, yapılabilecek en büyük hatalardan biridir. Tehdit, ceza gibi yöntemlerle kesinlikle bir sonuca ulaşılamaz. Çocuğun neden tuvalete girmediğinin nedenleri anlaşılmalıdır. Soruna neden her ne ise ortadan kaldırılarak çözüme ulaşılmalıdır. Örneğin; tuvalet ortamının soğukluğu, aydınlatma şartları, tuvaletin ev içerisindeki yeri, çocuğun yaşadığı beden sağlığına ilişkin bir durum, anne- babanın dikkatini çekme, utanma gibi sebepler çocuğun tuvalete girmesini engelliyor olabilir.
Bu sebepler arttırılabileceği gibi çocuktan çocuğa değişebilir. Sorunun nedeni anlaşılamazsa; çözümü gecikecektir. Eğer hiçbir neden yoksa birtakım oyunlar veya anlaşmalarla çocuk tuvalete girmeye ikna edilebilir.