Günlük hayatta farkında bile olmadan bedenimizi yanlış kullanabiliyoruz. Belki sabah kalktığınızda beliniz ağrıyor, yürürken bir tarafınızda dengesizlik hissediyorsunuz ya da uzun süre ayakta kalınca bir kalçanızda ağrı oluşuyor. Bunların nedeninin bacaklarınız değil uzunlukta değil denilmesi sizi şaşırtabilir. Ama burada bahsettiğimiz, gerçekten bedeninizin kısa olması değil. Fonksiyonel bacak kısalığı denilen, biraz gizli ama bir o kadar da yaygın bir durumdan söz ediyoruz.
Fonksiyonel Bacak Kısalığı Nedir?
Fonksiyonel bacak kısalığı, aslında iki bacağınızın uzunluğu eşit olmasına rağmen, birinin diğe kısa gibi davranmasıdır. Yani doğduğünde bacaklarınız aynı uzunlukta çıkar, ama vücudunun duruş bozukluğu veya kas dengesizliği nedeniyle biri diğerinden daha kısa çalışır. Bu durum da zamanla bel, kalça, diz ağrılarına ve yürüme bozukluklarına yol açabilir.
Belirtiler Neler?
Fonksiyonel bacak kısalığının en yaygın nedeni, leğen kemiğimizin (yani pelvisin) bir tarafa doğru dönmesi ya da eğilmesidir. Bu durumda bir bacak daha kısa gibi görünür çünkü vücut yükünü eşit taşıyamaz hale gelir. Ayrıca bazı kasların fazla kalıp bazı kasların tembelleşmesi de bu durumu yaratabilir. Özellikle masa başında uzun süre oturmak, tek taraflı yük taşımak (örneğin sürekli çantayı aynı omuzda taşımak), yanlış ayakkabı kullanımı veya eski spor sakatlıkları bu kas dengesizliklerine sebep olur. Diz tabanlık gibi ayak problemleri de bacaklardaki birinin daha kısa çalışmasına neden olabilir. Ayak yere tam basmayınca, taraflı bacak, sanki daha kısa gibi davranır.
Fonksiyonel bacak kısalığında genellikle vücut size bazı sinyaller verir:
Tek taraflı bel veya kalça ağrısı
Omuzlarda birinin hep daha düşük olması
Yürürken bir tarafa daha fazla ağırlık verme
Bacaklarda dengesizlik veya germe hissi
Uzun süre ayakta kalınca belin bir tarafında batma ya da ağrı
Bu belirtiler varsa ve özellikle ağrılar uzun süredir devam ediyorsa, bu durumun altında fonksiyonel bir taraflı bacak, sanki daha kısa gibi davranıyor olabilir.
Nasıl Anlaşılır?
Bir uzman, vücudunuzu ayakta, yatarak ve hareket ederken inceleyerek bu durumu anlayabilir. Gerekirse bazı özel ölçüm yöntemleri kullanılır. Ancak çoğu zaman, uzman bir göz bu durumu fark edebilir. Çünkü bacak uzunluğunu etkileyen sorun, kemiklerden değil, vücudunuzun nasıl çalıştığında gizlidir.
Tedavi Mümkün mü?
İyi haber şu ki, bu durum çoğunlukla cerrahi müdahale gerektirmez. Fonksiyonel bacak kısalığı, doğru bir fizik tedavi programı ile büyük oranda düzeltilebilir.
- Tedavide genellikle şunlar uygulanır:
- Pelvisin hizasını düzeltmek için manuel terapi (elle uygulanan özel teknikler)
- Kasları dengelemek için kişiye özel egzersizler
- Doğru duruşu öğretmek ve yanlış hareket alışkanlıklarını değiştirmek
- Gerekirse kısa süreliğine özel tabanlık ya da topuk desteği kullanmak
Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta şudur: Eğer sadece topuk yükseltici kullanılırsa, bu altta yatan sorunu çözmez, sadece geçici rahatlama sağlar. Asıl amaç, vücudu eski dengeli haline döndürmektir.
Küçük Dengesizlik, Büyük Etki
Fonksiyonel bacak kısalığı kulağa küçük bir problem gibi gelebilir ama zamanla tüm vücut dengesini bozan ciddi bir soruna dönüşebilir. Erken fark edilirse tedavi mümkündür. Önemli olan vücudun verdiği sinyalleri dinlemek ve harekâr olmaktır. Eğer bir süredır beliniz, kalçanız ya da bacaklarınızda ilgili geçmeyen ağrılar yaşıyorsanız, bazen sadece bir kası geçiştirmek bile yıllardır süren ağrılar bitirebilir. Sağlıklı bir yaşam için bedeninize kulak verin. O size ne olduğunu zaten söyleyecektir.