19 MAYIS
1919’u anlayabilmek için, 15 ve 16 Mayıs'ı çok iyi anlamak gerekir.
19 Mayıs 1919’dan bugüne.
Tamı tamına 99 yıl geçti.
Seneye.
Bir asrı, yani 100 yılı tamamlamış olacağız.
Benim hatırladığım kadarıyla, ilk 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramım.
30. yıl kutlaması olmalı.
Yıl 1949.
Yaşım sekiz.
Demek ki.
69 kere bu bayramı kutlayanlardanım.
İçeriğine gelince.
Tarihçiler farklı bir biçimde yorumlayabilir.
Belli bir ideolojinin tutsağı olanlar da, 19 Mayıs 1919’un aktörlerini, özellikle de kahramanlarını değişik şekillerde ele alabilirler.
Ama ben.
Bu süreci, özellikle objektif bir biçimde ele alabilmek için, çok fazla araştırıp tartışanlardan birisiyim.
Konunun, aynı aymazlığa taşınmaması için, sadece belli tarihlere vurgu yaparken, çok önemli tarihi kırılma noktalarına değinmeye çalışacağım.
Sanırım tarihe ve tarihi kişiliklere iyi niyetle ve gerçekçi bir biçimde yaklaşmak isteyenler, tarihi yazan ve yazdıranların etkisindeki resmi tarih bilgileri yerine, gerçeğe yelken açarlar.
Dünya Savaşı 1918 yılında sona ermesine karşın, Yunanlılar itilaf devletleriyle birlikte savaşta yer almadıkları halde, İngilizlerin teşvikiyle 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’e çıkartma yaptılar.
Aslında Yunanlılar itilaf devletleriyle birlikte Çanakkale savaşına katılmak istedilerse de, Çarlık Rusyası buna karşı çıkmıştı.
Yunanlıların İzmir çıkartmasına da İtalya ve Fransa karşı çıktı.
Bu nedenle de Kuvayı Millicilerin Anadolu’ya silah ve cephane kaçırmalarına göz yummuşlardır.
İşin en çarpıcı ve önemli yanı ise.
15 Mayıs'ta Yunanlılar İzmir’i işgal ederken, ertesi günü yani 16 Mayıs 1919 tarihinde, Mustafa Kemal ve arkadaşları, kendilerine tahsis edilen Bandırma vapuruyla yola çıkıyorlar.
Mustafa Kemal’in görevi 9. Ordu Müfettişi.
Heyette 48 kişi var.
Bunlardan rütbeli 23 kişinin isimleri şöyle:
1. Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri.
2. Kurmay Başkanı Albay Kázım Beyefendi (General Kázım Dirik. 1880-1941).
3. Sağlık Müfettişi Albay İbrahim Tali Beyefendi (Milletvekili ve elçi Dr. İbrahim Tali Öngören. 1875-1952).
4. Kurmay Binbaşı Arif Bey (İzmir suikasti davasında İstiklál Mahkemesi’nin kararıyla idam edilen Ayıcı Arif Bey. 1882-1926).
5. Kurmay Binbaşı Hüsrev Bey (Asker ve Büyükelçi Hüsrev Gerede. 1886-1962).
6. Topçu Müfettişi Binbaşı Kemal Bey (Korgeneral Kemal Doğan 1879-1951).
7. Sıhhiye Müfettiş Muavini Binbaşı Refik Bey. (Başbakan Dr. Refik Saydam. 1881-1942).
8. Yaver Piyade Yüzbaşı Cevad Efendi (Atatürk’ün yaveri ve milletvekili Cevad Abbas Gürer. 1887-1943).
9. Yaver Piyade Yüzbaşısı Mustafa Efendi (Tokat milletvekili Mustafa Sabri Süsoy. 1876-1934).
10. Piyade Yüzbaşı Ali Şevket Efendi (Gümüşhane Milletvekili Ali Şevket Öndersev. 1884-1940).
11. Piyade Yüzbaşı Mümtaz Efendi (Yüzbaşı Ali Mümtaz Tünay. 1886-1946).
12. Piyade Yüzbaşı İsmail Hakkı Efendi (Başbakanlık Özel Kalem Müdürü İsmail Hakkı Ede. 1886-1943).
13. Tabib Yüzbaşı Behçet Efendi.
14. Piyade Asteğmeni Hayati Efendi (Cumhurbaşkanlığı özel kalem müdürü Hayati Bey. 1892-1926).
15. Piyade Asteğmeni Arif Hikmet Efendi (Tümgeneral Arif Hikmet Gerçekçi. 1894-1970).
16. Yaver Topçu Üsteğmeni Muzaffer Efendi (Atatürk’ün emir subayı ve Giresun milletvekili Muzaffer Kılıç. 1897-1959).
17. Asteğmen Abdullah Efendi.
18. Adli Müşavir Ali Rıza Bey.
19. Tabur hesap memuru Rahmi Efendi.
20. Tabur hesap memuru Ahmed Nuri Efendi.
21. Kátip Faik Efendi (Sağlık Bakanlığı memuru Faik Aybars. 1880-1945).
22. Yedek subay Tahir Efendi.
23. Katip Memduh Efendi (Cumhurbaşkanlığı memuru Memduh Atasev. 1895-1930’lar).
Diğer küçük rütbeli er ve erbaş 25 kişi de şöyle.
Bunların arasında bir de Alanyalı er Kerim oğlu Mehmet var.
(Sanırım, bu kahramanın sülalesini Oğuz Korum hoca çok daha iyi bilir.)
1. Osman Nuri oğlu Ali Faik Efendi (kıdemli çavuş), 2. İbrahim İzzet oğlu Átıf (kıdemsiz çavuş), 3. Aydınlı Ali oğlu Musa (çavuş), 4. Konyalı Mustafa oğlu Kemal (çavuş), 5. Konyalı Kemal oğlu Mustafa (çavuş), 6. Sivaslı Ali oğlu Rıfat (onbaşı), 7. Sivaslı Rıfat oğlu Ali (onbaşı), 8. Çatalcalı Tevfik oğlu Adem (onbaşı) 9. Sincanlı Hüseyin oğlu Mehmet (er), 10. Sincanlı Ahmed oğlu Emin (er), 11. Sincanlı Mustafa oğlu İsmail (er), 12. Sincanlı İbrahim oğlu Ömer (er), 13. Alanyalı Kerim oğlu Mehmet (er), 14. Sungurlulu Hasan oğlu Elvan (er), 15. Geredeli Mehmed oğlu Mehmed (er), 16. Mudurnulu Mehmed oğlu Durmuş (er), 17. Geyveli Mehmed oğlu Ali (er), 18. Geredeli Şakir oğlu Nuri (er), 19. Akhisarlı Hasan oğlu Hüseyin (er), 20. Tokatlı Abdullah oğlu Mehmed (er), 21. Divrikli Abdullah oğlu Musa (er), 22. Kadıköylü Mehmed oğlu Hasan (er), 23. Yenihanlı Bekir oğlu Mahmud (er), 24. Üsküdarlı İhsan oğlu Mehmed Lütfi (er), 25. İzmirli Abdullah oğlu Ali (er).
- DEVAM EDECEK -