Tartışmalı kanun teklifi komisyondan geçti

KONUTLARDA turizm amaçlı kiralamaya yönelik düzenlemeleri de içeren kanun teklifinin birinci bölümünü oluşturan 16 maddesi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne göre; konutların en fazla 100 gün süreyle turizm amaçlı kiralanması için sözleşme yapmadan önce izin belgesi alınması zorunlu olacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca nitelikleri belirlenen plaket, turizm amaçlı kiralama yapılan konutun girişine asılacak. İzin belgesi vermeye Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkili olacak ve bu yetkisini valilik vasıtasıyla da kullanabilecek. İzin belgesini alma yükümlülüğü, kiraya verene ait olacak. Kiraya veren haricinde turizm amaçlı kiralama faaliyetinin yürütülmesi halinde bu kiralamalar, belgelendirilmiş A grubu seyahat acenteleri aracılığıyla yapılabilecek. Tek seferde 100 günden fazla süreli yapılan kiralamalar, kanun kapsamı dışında kalacak. Halihazırda turizm amaçlı kiralama faaliyetinde bulunanların, 1 Ocak 2024 itibarıyla bir ay içinde izin belgesi almak üzere bakanlığa başvurması zorunlu olacak. Bu yükümlüğe uymayanlara, idari yaptırımlar uygulanacak. Başvurusu kabul edilmeyenler faaliyette bulunamayacak, ancak bu konutların kullanıcılarının hakları sözleşme süresi sonuna kadar devam edecek. Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı'nın kuruluş amaçlarının gerçekleştirilmesi ve faaliyetlerinin finansmanında kullanılmak üzere turizm amaçlı kiralama yapılan konutlardan 1 Nisan 2024 itibarıyla binde 7.5 turizm payı alınacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın etki analizine göre; yapılan çalışmalar çerçevesinde varsayımsal olarak turizm amaçlı kiralanan konutların yarısından daha azının kayıtlı olduğu, sistemde kayıt dışı kullanıma konu yaklaşık 80 bin adet konut bulunduğu belirtilerek, konutların turizm amaçlı kiralanmasına yönelik düzenlemeleri içeren teklifin yasalaşmasıyla yıllık 51 milyar 638 milyon liralık bir kazanç kayıt altına alınacak ve vergilendirilecek.

KAT MALİKLERİNİN İZNİ ALINACAK

Teklife göre; izin belgesi başvurularında, turizm amaçlı kiralama faaliyeti yürütülmesinin uygun görüldüğüne ilişkin izin belgesine konu bağımsız bölümün bulunduğu binanın tüm kat malikleri tarafından oy birliğiyle alınan kararın ibrazı zorunlu olacak. Birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde sadece turizm amaçlı kiralama yapılan konutun bulunduğu bina için bu şart aranacak, izin belgesi örneği site yönetimine iletilecek. Üçten fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda en fazla yüzde 25'i için aynı kiraya veren adına izin belgesi düzenlenebilecek. Aynı kiraya veren adına aynı binada belge düzenlemesine konu bağımsız bölüm sayısının beşi geçmesi durumunda, başvuruda iş yeri açma ve çalışma ruhsatının, başvuruya konu binanın, birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde yer alması durumunda tüm kat malikleri tarafından oy birliğiyle alınan kararın ibrazı zorunlu olacak.
Teklife göre; iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alma yükümlülüğü getirilenler hariç olmak üzere turizm amaçlı kiralama izin belgesi verilen konutlarda iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alınmayacak.

ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KİRALANAMAYACAK

İzin belgesi sahibi, gerçek kişi ise ölümünden itibaren üç ay içerisinde mirasçılar tarafından başvuruda bulunulmaması veya tüzel kişi ise tüzel kişiliğinin sona ermesi durumunda izin belgesi geçersiz olacak. Ancak kullanıcıların hakları, sözleşme süresi sonuna kadar devam edecek. İzin belgesi sahibinden turizm amaçlı veya mesken olarak kiralanan konutun kullanıcılar tarafından kendi nam ve hesabına üçüncü kişilere kiralanması yasak olacak. Ancak kullanıcı tüzel kişiler, turizm amaçlı kiraladıkları konutu kendi personeline kullandırabilecek. Turizm amaçlı kiralama izin belgesi verilen konutlar hakkında Kimlik Bildirme Kanunu hükümleri uygulanacak. İzin belgesi sahibi ile kullanıcı arasında yapılan sözleşme, sözleşmede belirtilen süre sonunda bitecek. Komisyonda kabul edilen önergeyle yapılan değişikliğe göre, Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre düzenlenen yönetim planında, kısa süreli kiralama faaliyetine izin verildiğine dair hüküm bulunan, resepsiyon, güvenlik ve günlük temizlik servisi mekanlarının bulunduğu, sağlık, taşıma gibi hizmetlerin verilebildiği birden fazla bağımsız bölümden oluşan yüksek nitelikli konutlarda izin belgesi düzenlenmesi için, "tüm kat maliklerinden oy birliğiyle karar alınması" ve "üçten fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda en fazla yüzde 25'i için aynı kiraya veren adına izin belgesi hazırlanması" şartları aranmayacak. Yüksek nitelikli konutların kiralama faaliyetleri konut işletmesi tarafından da yapılabilecek.

TURİZM AMAÇLI KONUTA YILDA EN FAZLA DÖRT KİRALAMA SINIRI

Kanun teklifine göre; izin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralanan konutları kiraya verenlere, kiralama yapılan her bir konut için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için 15 gün süre verilecek. Bu süre sonunda izin belgesi alınmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetine devam edenlere 500 bin lira idari para cezası uygulanacak ve izin belgesi alarak faaliyetle bulunabilmesi için bir kez daha 15 gün süre verilecek. Bu sürede de yükümlülüklerini yerine getirmeyip, izinsiz kiralama faaliyetine devam edenlere 1 milyon lira idari para cezası verilecek. Her defasında 100 günden fazla süreli kira sözleşmesi yapmasına rağmen, ilk sözleşme tarihinden itibaren bir yılda aynı konutu dört defadan fazla kişiye kiraya verenlere de 1 milyon lira idari para cezası uygulanacak. İzin belgesi sahibinden mesken veya turizm amaçlı kiraladığı konutu üçüncü kişilere kiralayanlara her bir sözleşme için 100 bin lira idari para cezası verilecek. İzin belgesiz konutların; turizm amaçlı kiralanmasına aracılık edenlere, elektronik ticaretine ve tanıtımına imkan sağlayan aracı hizmet sağlayıcılarına, her bir sözleşme için 100 bin lira para cezası uygulanacak. Teklifle izin belgesi sahiplerine uygulanacak yaptırımlar da belirlendi.

İZİN İPTALLERİNDE KULLANICILARIN HAKLARI GÖZETİLECEK

Teklife göre; izin belgesi sahibinin "izin belgesi" iptalini talep etmesi, turizm amaçlı kiralama faaliyetine son verildiğinin tespit edilmesi, kiraya verenin miras dışında bir hukuki işlemle değişmesi ve bu değişikliğin tapu siciline yeni kiraya vereni tarafından tescil tarihinden itibaren 30 gün içerisinde bildirilmemesi durumunda izin belgesi iptal edilecek. Ayrıca; turizm amaçlı kiralama yapılan konutun, kamu düzeni, kamu güvenliği ve genel ahlaka aykırı olarak kullanıldığı hallerinde izin belgesinin iptali yapılacak. İzin belgesi iptal edilen konutların kullanıcılarının hakları, sözleşme süresi sonuna kadar devam edecek.

1 Ocak 2024 itibarıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı, turizm amaçlı kiralamalarda denetim yapma yetkisine haiz olup, gerek görülmesi durumunda denetim yetkisini valilik vasıtasıyla da kullanabilecek. (Kaynak: Turizm Güncel)

Kaynak: Turizm Güncel